Załącznik do Uchwały Nr XVIII/183/2016
Rady Powiatu Będzińskiego
z dnia 28 kwietnia 2016 r.
"Program ochrony przed hałasem dla Powiatu Będzińskiego"
PROGRAM OCHRONY PRZED HAŁASEM
DLA POWIATU BĘDZIŃSKIEGO
Wykonawca AnkomAkustik™ – Pracownia Akustyki Ankom Group Sp. z o.o. Ul. Księżycowa 5/12 60-281 Poznań NIP 7831692398 Tel. 61 624 14 74 Tel. kom. 509346991 Email: biuro@ankomakustik.pl Internet: www.ankomakustik.pl Autorzy opracowania: Andrzej Stojek Paweł Maglewski Koordynator projektu Marcin Przybył | |
Spis treści
6
1.Cel podstawy i zakres programu7
2.Zakres programu8
3.Podstawy prawne opracowania8
3.1.Dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku10
3.2.Wskaźniki oceny hałasu1
3.2.1.Długookresowe poziomy hałasu LDWN i LN1
3.2.2.Przekroczenie dopuszczalnych poziomów hałasu ∆L2
3.2.3.Wskaźnik M2
4.Opis obszaru objętego zakresem programu3
4.1.Transport drogowy4
4.2.Transport kolejowy5
4.3.Transport tramwajowy16
4.4.Zakłady przemysłowe17
4.5.Transport lotniczy18
5.Naruszenia poziomów dopuszczalnych w środowisku19
5.1.Skala narażenia na oddziaływanie akustyczne od poszczególnych źródeł19
5.1.1.Narażenie na hałas w danym zakresie wartości wskaźnika LDWN i LN dla poszczególnych źródeł hałasu 19
5.1.1.1.Hałas drogowy19
5.1.1.2.Hałas tramwajowy0
5.1.1.3.Hałas przemysłowy2
5.1.1.4.Hałas kolejowy3
5.1.1.5.Hałas lotniczy24
5.1.2.Narażenie na przekroczenia dopuszczalnego poziomu hałasu w danym zakresie wartości wskaźnika LDWN i LN dla poszczególnych źródeł hałasu 26
5.1.2.1.Hałas drogowy26
5.1.2.2.Hałas kolejowy28
5.1.2.3.Hałas przemysłowy29
5.1.2.4.Hałas lotniczy0
5.1.3.Skala narażenia na hałas w powiecie będzińskim – zestawienie zbiorcze1
5.2.Zakres naruszenia dopuszczalnych poziomów hałasu35
5.2.1.Hałas drogowy35
5.2.2.Hałas przemysłowy3
5.2.2.1.Będzin3
5.2.2.2.Czeladź3
5.2.2.3.Siewierz4
5.2.2.4.Sławków45
5.2.3.Hałas lotniczy45
5.2.4.Hałas kolejowy46
5.2.5.Hałas tramwajowy46
6.Wyszczególnienie podstawowych kierunków i zakresu działań niezbędnych do przywrócenia dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku 47
6.1.Hałas drogowy47
6.1.1.Zakres działań dla dróg o natężeniu ruchu powyżej 3 milionów pojazdów rocznie - program dla województwa śląskiego 49
6.1.2.Zakres działań dla dróg o natężeniu ruchu poniżej 3 milionów pojazdów rocznie – program dla powiatu będzińskiego 4
6.1.2.1.Działania programowe wraz z kosztorysem4
6.1.2.2.Działania strategiczne6
6.2.Hałas przemysłowy67
6.3.Hałas kolejowy69
6.4.Hałas lotniczy69
6.5.Hałas tramwajowy69
7.Koszty realizacji programu oraz źródła finansowania0
CZĘŚĆ II OGRANICZENIA I OBOWIĄZKI WYNIKAJĄCE Z REALIZACJI PROGRAMU2
8.Organy administracji właściwe w sprawach ochrony środowiska przed hałasem3
8.1.Starosta Powiatowy3
8.2.Rada Powiatu74
8.3.Wójt, Burmistrz, Prezydent Miasta74
8.4.Rada Gminy75
8.5.Marszałek Województwa76
8.6.Sejmik Województwa76
8.7.Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska77
9.Podmioty korzystające ze środowiska i ich obowiązki77
9.1.Podmioty prowadzące instalacje78
9.2.Podmioty zarządzające drogą, linią kolejową, linią tramwajową i lotniskiem78
10.Monitorowanie realizacji programu79
CZĘŚĆ III UZASADNIENIA ZAKRESU ZAGADNIEŃ1
11.Charakterystyka techniczno-akustyczna źródeł hałasu oraz dostępne techniki i technologie w zakresie ograniczania hałasu 82
11.1.Hałas Drogowy82
11.1.1.Metody redukcji hałasu drogowego83
11.1.2.Redukcja prędkości pojazdów84
11.1.3.Ciche nawierzchnie86
11.1.4.Pasy zieleni88
11.1.5.Wały ziemne88
11.1.6.Ekrany akustyczne:88
11.1.7.Kontrola stanu technicznego pojazdów90
11.1.8.Przykładowe sposoby redukcji hałasu drogowego91
11.1.9.Koszty realizacji działań redukujących hałas92
11.2.Hałas szynowy93
11.3.Hałas lotniczy97
11.4.Hałas od zakładów i instalacji97
11.5.Działania strategiczne ograniczające hałas99
11.5.1.Planowanie przestrzenne99
11.5.2.Polityka transportowa00
11.5.3.Edukacja ekologiczna01
12.Trendy zmian klimatu akustycznego02
13.Analiza materiałów, dokumentów i publikacji wykorzystanych do opracowania programu03
13.1.Program ochrony środowiska przed hałasem dla województwa śląskiego03
13.2.Uwarunkowania wynikające z ustaleń planów zagospodarowania przestrzennego.07
13.3.Obszar ograniczonego użytkowania dla Międzynarodowego Portu Lotniczego Katowice w Pyrzowicach 9
13.4.Strategia Rozwoju Województwa Śląskiego "Śląskie 2020+"11
13.5.Strategia Rozwoju Powiatu Będzińskiego na lata 2009 – 202011
13.6.Program Ochrony Środowiska dla gminy Mierzęcice na lata 2004 – 201512
13.7.Strategia Rozwoju Miasta I Gminy Siewierz na lata 2004-201514
13.8.Aktualizacja Programu Ochrony Środowiska dla Miasta i Gminy Siewierz na lata 2013-201615
13.9.Program Ochrony Środowiska dla Miasta Sławków na lata 2004-201516
13.10.Program Ochrony Środowiska dla Miasta Wojkowice na lata 2004-201517
13.11.Cele i kierunki działań do 2015 r. wpisane w program:17
13.12.Program Ochrony Środowiska dla Gminy Psary na lata 2004-201518
13.13.Cele i kierunki działań do 2015r.19
13.14.Kierunki działań:19
13.15.Program ochrony środowiska dla Miasta Czeladź na lata 2004 – 201520
13.16.Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania gmin1
13.16.1.Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Będzina1
13.16.2.Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Czeladź21
13.16.3.Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Siewierz22
13.16.3.1.Zmiana Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Siewierz dla: 22
13.16.3.2.Zmiana Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Siewierz dla: 23
13.16.3.3.Zmiana Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Siewierz dla terenów obejmujących sołectwo Tuliszów KM-1, KM-2, oraz cześć terenów położonych w Siewierzu KM-41. 23
13.16.4.Zmiana studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Bobrowniki tekst studium Załącznik nr 1 do uchwały nr XII/116/11 Rady Gminy Bobrowniki z dnia 27 października 2011r. 24
Załączniki0
CZĘŚĆ I - OPISOWA
1. Cel podstawy i zakres programu
Celem opracowania jest przygotowanie i prezentacja programu ochrony środowiska przed hałasem dla powiatu będzińskiego. W dniu 24.04.2015 r. pomiędzy powiatem będzińskim (Zamawiający), a firmą Ankom Group Sp. z o.o. (działająca pod marką AnkomAkustik™ - Pracownia Akustyki) (Wykonawca) podpisana została Umowa nr WŚiL.602.0001.2015 na realizację Programu ochrony przed hałasem dla powiatu będzińskiego.
Wykonanie programu ochrony przed hałasem jest obowiązkiem wynikającym z treści art. 119 pkt. 1 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska
(Dz. U z 2013 r., poz. 1232), w którym ukazane jest, że dla terenów, na których poziom hałasu przekracza poziom dopuszczalny, tworzy się programy ochrony środowiska przed hałasem. Poza tym obowiązek wykonania programu nałożony został Dyrektywą 2002/49/WE Parlamentu Europejskiego i Rady Europy z dnia 25 czerwca 2002 r. odnoszącą się do oceny
i zarządzania poziomem hałasu w środowisku (Dz. U. UE L z dnia 18 lipca 2002 r.).
Wymagania, które musi spełniać program ochrony środowiska przed hałasem regulowane jest rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 14 października 2002 r. w sprawie szczegółowych wymagań, jakim powinien odpowiadać program ochrony środowiska przed hałasem (Dz.U. z 2002 r., Nr 179, poz.1498),
Program ochrony przed hałasem dla powiatu będzińskiego wskazuje obszary narażone na ponadnormatywne oddziaływanie akustyczne od różnych źródeł występujących na terenie powiatu (drogi, koleje, tramwaje, lotniska, zakłady przemysłowe i instalacje), a także wskazuje konkretne działania ograniczające hałas.
Zgodnie z art. 57 ust. 1 pkt. 2, w związku z art. 47 ustawy z dnia 3 października 2008 r.
o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (t. j. Dz. U. z 2013 r., poz. 1235
z późn. zm.) Starosta Będziński, pismem z dnia 12 listopada 2015 r. nr WŚiL.602.0001.2015 wystąpił do Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Katowicach o wyrażenie opinii czy istnieje konieczność przeprowadzenia strategicznej oceny oddziaływania na środowisko projektu programu.
Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Katowicach, po zapoznaniu się
z materiałami, pismem z dnia 23 listopada 2015 r. nr WOOŚ.410.540.2015.RK1 wyraził opinię o braku konieczności przeprowadzenia strategicznej oceny oddziaływania na środowisko projektu POPH dla powiatu będzińskiego.
2. Zakres programu
Program ochrony środowiska przed hałasem, sporządzono w 3 częściach zgodnie z wymogami rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 14 października 2002r. w sprawie szczegółowych wymagań, jakim powinien odpowiadać program ochrony środowiska przed hałasem
(Dz.U. z 2002 r., Nr 179, poz. 1498). Jest to część I - opisowa, część II - ograniczenia
i obowiązki wynikające z realizacji programu oraz część III - uzasadnienie zakresu zagadnień.
3. Podstawy prawne opracowania
Poniżej przedstawiono akty prawne, w oparciu o które wykonano Program
- Dyrektywa 2002/49/EC Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 25 czerwca 2002r.
w sprawie oceny i kontroli hałasu w środowisku,
- Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001r. - Prawo ochrony środowiska (tekst jedn. Dz.U. z 2013r., poz.1232 z późn. zm.),
- Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 października 2002r. w sprawie szczegółowych wymagań, jakim powinien odpowiadać program ochrony środowiska przed hałasem
(Dz.U. z 2002 r., Nr 179, poz.1498),
- Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (tekst jednolity: Dz. U. Z 2014 roku, poz.112),
- Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 2 października 2007r. w sprawie szczegółowego zakresu danych ujętych w mapach akustycznych oraz ich układu i sposobu prezentacji
(Dz.U. z 2007r., Nr 187, poz.1340),
- Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 grudnia 2006r. w sprawie dróg, linii kolejowych i lotnisk, o których eksploatacja może powodować negatywne oddziaływanie akustyczne na znacznych obszarach, dla których jest wymagane sporządzenie map akustycznych oraz sposobów określania granic terenów objętych tymi mapami
(Dz.U. z 2007r., Nr 1, poz. 8),
- Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 17 stycznia 2003 r. w sprawie rodzajów wyników pomiarów prowadzonych w związku z eksploatacją dróg, linii kolejowych, linii tramwajowych, lotnisk oraz portów, które powinny być przekazywane właściwym organom ochrony środowiska oraz terminów i sposobów ich prezentacji (Dz. U. z 2003 r.,
Nr 18, poz.164),
- Ustawa z dnia 3 października 2008r. o udostępnieniu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (tekst jednolity: Dz. U. z 2013 r., poz.1235 z późn. zm.),
- Ustawa z dnia 6 września 2001r. o dostępie do informacji publicznej (Dz.U. z 2001r.,
Nr 112, poz.1198 z późn. zm.),
- Ustawa z dnia 18 lipca 2002r. o świadczeniu usług drogą elektroniczną (Dz.U. z 2002r.,
Nr 144, poz.1204 z późn. zm.),
- Ustawa z dnia 5 sierpnia 2010r. o ochronie informacji niejawnych (Dz.U. z 2010r.,
Nr 182, poz. 1228).
3.1. Dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku
Zgodnie z art. 112a pkt. 1 ustawy Prawo ochrony środowiska, do prowadzenia długookresowej polityki w zakresie ochrony środowiska przed hałasem, w szczególności do sporządzania map akustycznych oraz programów ochrony środowiska przed hałasem, zastosowanie mają długookresowe wskaźniki hałasu LDWN i LN. Konkretne wartości dopuszczalnych poziomów hałasu wyrażonych wskaźnikami LDWN i LN dla poszczególnych źródeł hałasu zostały określonew 1 (dla dróg, linii kolejowych, linii tramwajowych, pozostałych obiektów i działalności będącej źródłem hałasu, np. zakładów przemysłowych) i w 2 (dla startów, lądowańi przelotów statków powietrznych, dla linii elektroenergetycznych) załącznika do Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 roku w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (t. j. Dz. U. z 2014 r., poz. 112). Ww. dopuszczalne poziomy hałasu, w zależności od przeznaczenia i zagospodarowania terenu oraz rodzaju źródła hałasu, przedstawionow tabelach 1 i 2.
Tabela . Dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku dla dróg, linii kolejowych, linii tramwajowych i pozostałych obiektów i działalności będące źródłem hałasu, wyrażone wskaźnikami LDWN i LN
Lp. | Rodzaj terenu | Dopuszczalny długookresowy średni poziom dźwięku A w dB |
Drogi lub Linie kolejowe1 | Pozostałe obiekty będąca źródłem hałasu |
LDWN Przedział czasu odniesienia równy wszystkim dobom w roku | LN Przedział czasu odniesienia równy wszystkim porom nocy | LDWN Przedział czasu odniesienia równych wszystkim dobom w roku | LN Przedział czasu odniesienia równy wszystkim porom nocy |
1. | a). Strefa ochronna „A” uzdrowiska b). tereny szpitali poza miastem | 50 | 45 | 45 | 40 |
2. | a). Tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej b). Tereny zabudowy związanej ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży c) Tereny domów opieki społecznej d). Tereny szpitali
w miastach | 64 | 59 | 50 | 40 |
3. | a). Tereny zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej
i zamieszkania zbiorowego b). Tereny zabudowy zagrodowej c). Tereny rekreacyjno - wypoczynkowe d). Tereny mieszkaniowo - usługowe | 68 | 59 | 55 | 45 |
4. | Tereny w strefie śródmiejskiej miast powyżej 100 tys. mieszkańców2 | 70 | 65 | 55 | 45 |
1 - Wartości określone dla dróg i linii kolejowych stosuje się także dla torowisk tramwajowych poza pasem drogowym i kolei linowych.
2 -Strefa śródmiejska miast powyżej 100 tys. mieszkańców to teren zwartej zabudowy mieszkaniowej z koncentracją obiektów administracyjnych, handlowych i usługowych. W przypadku miast, w których występują dzielnice o liczbie mieszkańców powyżej 100 tys., można wyznaczyć w tych dzielnicach strefę śródmiejską, jeżeli charakteryzuje się ona zwartą zabudową mieszkaniową z koncentracją obiektów administracyjnych, handlowych i usługowych
Tabela . Dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku powodowanego przez starty lądowania i przeloty statków powietrznych oraz linie elektroenergetyczne, wyrażone wskaźnikami LDWN i LN
Lp. | Rodzaj terenu | Dopuszczalny długookresowy średni poziom dźwięku A w dB |
Starty, lądowania i przeloty statków powietrznych | Linie elektroenergetyczne |
LDWN Przedział czasu odniesienia równy wszystkim dobom w roku | LN Przedział czasu odniesienia równy wszystkim porom nocy | LDWN Przedział czasu odniesienia równych wszystkim dobom w roku | LN Przedział czasu odniesienia równy wszystkim porom nocy |
1. | a). Strefa ochronna „A” uzdrowiska b). tereny szpitali, domów opieki społecznej c) Tereny zabudowy związanej ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży | 55 | 45 | 45 | 40 |
2. | a). Tereny zabudowy mieszkaniowej jedno-i wielorodzinnej oraz zabudowy zagrodowej i zamieszkania zbiorowego b) tereny rekreacyjno-wypoczynkowe c)tereny mieszkaniowo-usługowe d)Tereny w strefie śródmiejskiej miast powyżej 100 tys, mieszkańców1 | 60 | 50 | 50 | 45 |
1- Strefa śródmiejska miast powyżej 100 tys. mieszkańców to teren zwartej zabudowy mieszkaniowej z koncentracją obiektów administracyjnych, handlowych i usługowych. W przypadku miast, w których występują dzielnice o liczbie mieszkańców powyżej 100 tys., można wyznaczyć w tych dzielnicach strefę śródmiejską, jeżeli charakteryzuje się ona zwartą zabudową mieszkaniową z koncentracją obiektów administracyjnych, handlowych i usługowych
3.2. Wskaźniki oceny hałasu
3.2.1. Długookresowe poziomy hałasu LDWN i LN
Poziom LDWN definiuje się jako długookresowy średni poziom dźwięku A, wyznaczony dla wszystkich dób w roku. Sposób określania wskaźnika określa Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 10 listopada 2010 r. w sprawie sposobu ustalania wartości wskaźnika hałasu LDWN (Dz. U. z 2010 r. Nr 215,poz. 1414). Zgodnie z powyższym rozporządzeniem wskaźnik LDWN określa się za pomocą formuły:
gdzie:
LD oznacza długookresowy średni poziom dźwięku A, wyznaczony w ciągu wszystkich pór dnia w roku, rozumianych jako przedział czasu od godz. 6:00 do godz. 18:00),
LW oznacza długookresowy średni poziom dźwięku A, wyznaczonym w ciągu wszystkich pór wieczornych w roku (rozumianych jako przedział czasu od godz. 18:00 do godz. 22:00),
LN oznacza długookresowy średni poziom dźwięku A, wyznaczonym w ciągu wszystkich pór nocy w roku (rozumianych jako przedział czasu od godz. 22:00 do godz. 6:00).
Poziom hałasu w środowisku wyrażony wskaźnikami LDWN i LN przedstawia się na tzw. mapach imisyjnych (poziom imisji hałasu, poziom dźwięku w środowisku), tworzonych na potrzeby map akustycznych.
3.2.2. Przekroczenie dopuszczalnych poziomów hałasu ∆L
Przekroczenie dopuszczalnego poziomu hałasu w środowisku ∆L określa się poprzez wyznaczenie różnicy pomiędzy poziomem imisji hałasu, a poziomem dopuszczalnym obowiązującym na danym terenie.
3.2.3. Wskaźnik M
Wskaźnik M jest miarą integrującą ze sobą wielkość przekroczenia dopuszczalnego poziomu hałasu i liczbę mieszkańców narażonych na to przekroczenie. Jest stosowany na potrzeby programów ochrony środowiska przed hałasem i został określony został
w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 14 października 2002 r. w sprawieszczegółowych wymagań, jakim powinien odpowiadać program ochrony przedhałasem,
w §7 ust. 2. Wskaźnik określa się następującym wyrażeniem:
gdzie:
m oznacza liczbę mieszkańców na terenie lub w budynku o przekroczonym poziomie dopuszczalnym
Wskaźnik M przyjmuje wartość 0 w przypadku, gdy:
1. Brak jest mieszkańców narażonych na ponadnormatywne oddziaływanie hałasu – żadna zabudowa nie znajduje się w pasie przekroczeń,
2. Brak jest przekroczenia wartości dopuszczalnej (np. tak jak w przypadku hałasu tramwajowego, a w przypadku hałasu kolejowego narażone są tylko pojedyncze budynki
w Będzinie).
Ww. rozporządzenie nie określa szczegółowo, w jaki sposób wyznaczać wskaźnik M, to znaczy nie wiadomo, jaką wartość przekroczenia ∆L z 5-cio decybelowych przedziałów (0-5, 5-10 itd.) należy przyjąć oraz na jakim obszarze należy obliczyć wskaźnik M.
W związku z tym, na potrzeby niniejszego Programu przyjęto następujący sposób określania wskaźnika M. Dla każdego budynku z przyjętą liczbą mieszkańców, objętego przekroczeniem dopuszczalnych poziomów hałasu przyjmowano wartość środkową przekroczenia (np. dla budynku znajdującego się w zakresie przekroczeń dla 0-5 dB przyjmowano 2,5 dB, dla 5-10 dB - 7,5 dB, itd.) i wyznaczano wartość wskaźnika M. Następnie dla każdego analizowanego obszaru sumowano wartości wskaźnika M wyznaczone dla każdego z budynków. Obszar analizy, dla którego wyznaczono sumaryczną wartość wskaźnika M. Następnie zaproponowano działania przeciwhałasowe. Starano się dobierać je w taki sposób, aby obejmowały on charakterystyczne skupiska budynków narażonych na ponadnormatywny hałas, położonych wzdłuż jednego jednorodnego odcinka drogi.
4. Opis obszaru objętego zakresem programu
Analizie podlegał cały teren objęty strategiczną mapą akustyczną, to znaczy obszar powiatu będzińskiego, zajmujący powierzchnię 368 km2 oraz zamieszkały przez 152,135 tys. mieszkańców. W skład powiatu wchodzi 8 jednostek samorządu terytorialnego: 4 gminy miejskie tj. Będzin, Czeladź, Sławków i Wojkowice, 1 gmina miejsko-wiejska Siewierz oraz
3 gminy wiejskie tj. Bobrowniki, Mierzęcice i Psary. Jedna z gmin (Sławków) jest odseparowaną częścią terenu nie mającą styczności z pozostałą częścią powiatu - oddzielona jest od niego miastem Dąbrowa Górnicza.
Rysunek . Mapa prezentująca obrys powiatu będzińskiego (źródło: mapa akustyczna powiatu będzińskiego część opisowa).
Tabela . Powierzchnie gmin i zaludnienie w gminach powiatu będzińskiego
Lp. | Miasto/Gmina | Powierzchnia w km2 | Liczba mieszkańców wg stanu na 2013 rok |
1 | Będzin | 37.08 | 59 023 |
2 | Czeladź | 16.57 | 33 591 |
3 | Wojkowice | 12.77 | 9 193 |
4 | Sławków | 36.60 | 7 124 |
5 | Siewierz | 115.76 | 12 250 |
6 | Bobrowniki | 51.99 | 11 736 |
7 | Psary | 45.98 | 11 639 |
8 | Mierzęcice | 51.27 | 7 579 |
9 | Razem (powiat będziński) | 368.02 | 152. 135 |
4.1. Transport drogowy
Na obszarze powiatu przecinają się ważne szlaki komunikacyjne - drogi krajowe: nr 78 (biegnąca od granicy z Czechami, przez Gliwice, w kierunku Kielc), nr 86 (z Katowic do Warszawy) oraz nr 94 (z Wrocławia do Krakowa), autostrada A4 oraz droga ekspresowa S1. Najbardziej znacząca jest trasa A1, łącząca powiat z aglomeracją katowicką. Trasa pełni także rolę drogi tranzytowej dla obszaru Śląsk – Polska północna.
Według danych z Powiatowego Zarządu Dróg w Będzinie z siedzibą w Rogoźniku łączna długość dróg w 2014 roku wyniosła 319,115 km, z czego 67% (212,612 km) stanowiły drogi zbiorcze, 19% (60,316 km) drogi lokalne, a główne 14% (46,187 km). Największy odsetek dróg powiatowych występuje w gminie Siewierz, następnie w gminie Bobrowniki, Mierzęcice i Psary, a najmniejszy w Wojkowicach i Sławkowie.
Długość dróg gminnych w powiecie na koniec 2012 r. wynosiła 397,6 km, z czego ponad 93% stanowiły drogi o nawierzchni twardej ulepszonej. Pozostałe drogi gminne to drogi
o nawierzchni gruntowej. Na poniższej mapie (2) przedstawiono sieć dróg położonych na terenie powiatu będzińskiego.
Rysunek . Sieć dróg na terenie powiatu będzińskiego.
4.2.
4.3. Transport kolejowy
W sąsiedztwie powiatu będzińskiego zlokalizowana jest jedna z największych stacji rozrządowych w Europie – Tarnowskie Góry, terminal kontenerowy w Gliwicach Sośnicy (realizujący przewozy kombinowane kontenerów, nadwozi wymiennych i naczep samochodowych), a także jedna z największych w kraju rozrządowych stacji kolejowych Zabrzeg-Czarnolesie (Czechowice-Dziedzice). Powiat posiada połączenia z siecią kolejową
w ruchu krajowym i międzynarodowym. Ważnym elementem całego układu kolejowego zlokalizowanego na obszarze powiatu jest zakończenie szerokiego toru Linii Hutniczej Szerokotorowej (LHS) w Sławkowie. Jest to jedyna tego typu linia w Polsce. Euroterminal
w Sławkowie usytuowany jest na obrzeżach Aglomeracji Śląskiej i obsługuje m.in. stałe połączenia intermodalne z polskimi i niemieckimi portami bałtyckimi (Gdańsk, Gdynia, Hamburg) oraz z Europą Zachodnią (m.in. Rotterdam, Antwerpia). Miasto Będzin jest dobrze skomunikowane z innymi miastami takimi jak Katowice, Sosnowiec, Dąbrowa Górnicza, Zawiercie, a także Gliwice i Zabrze. Istnieje także powiązanie kolejowe z Warszawą, Wrocławiem, Opolem, Kielcami, Radomiem oraz Lublinem. Na poniższej mapie (3) zestawiono linie kolejowe na terenie powiatu będzińskiego zamodelowane w mapie akustycznej oraz pozostałe linie kolejowe.
Rysunek . Sieć linii kolejowych na terenie powiatu będzińskiego.
4.4. Transport tramwajowy
Linie tramwajowe na terenie powiatu będzińskiego położone są wyłącznie w obrębie miast Będzin oraz Czeladź. Linie te wchodzą w skład systemu tramwajowego konurbacji górnośląskiej, funkcjonującej na terenie 13 gmin: Będzina, Bytomia, Chorzowa, Czeladzi, Dąbrowy Górniczej, Gliwic, Katowic, Mysłowic, Rudy Śląskiej, Siemianowic Śląskich, Sosnowca, Świętochłowic oraz Zabrza. Sieć tramwajowa liczy łącznie 200,6 km i obejmuje obszar zamieszkały przez 2 mln ludzi. Linie tramwajowe w Będzinie zapewniają regularne połączenia z ościennym Sosnowcem oraz Dąbrową Górniczą, a transport tramwajowy obsługują Tramwaje Śląskie SA zintegrowane
z Komunikacyjnym Związkiem Komunikacji Pasażerskiej w Tarnowskich Górach (KZK GOP), który zajmuje się emisją biletów. Na poniższej mapie przedstawiono sieć linii tramwajowych na terenie powiatu będzińskiego.
Rysunek . Sieć linii tramwajowych na terenie powiatu będzińskiego.
4.5. Zakłady przemysłowe
Do strategicznej oceny akustycznego oddziaływania od zakładów przemysłowych zostały ujęte tylko zakłady o największym znaczeniu lokalnym. Zakłady zostały zakwalifikowane, jako mogące w sposób znaczący oddziaływać na środowisko i należy ująć je w strategicznej mapie akustycznej. Łącznie w mapie akustycznej ujętych zostało 49 zakładów (Będzin - 16, Czeladź - 12, Wojkowice - 3, Sławków - 9, Siewierz - 9). Na poniższej mapie przedstawiono zestawienie wszystkich tych zakładów.
Rysunek . Rozmieszczenie zakładów przemysłowych i centrów handlowych w powiecie będzińskim.
4.6. Transport lotniczy
W obrębie powiatu będzińskiego funkcjonuje Międzynarodowy Port Lotniczy Katowice
w Pyrzowicach (MPL). Położony jest on na terenie dwóch gmin w dwóch odrębnych powiatach: w gminie Ożarowice (powiat tarnogórski) oraz gminie Mierzęcice (powiat będziński). MPL jest regionalnym portem lotniczym dla całego województwa śląskiego, a pod względem odprawionych pasażerów oraz liczby operacji lotniczych znajduje się na trzecim miejscu wśród polskich portów lotniczych (za lotniskiem w Warszawie im. Chopina i Krakowie - Balicach im. Jana Pawła II). Port posiada dwa terminale pasażerskie o powierzchni 21 300 m² i przepustowości ponad 3,6 mln pasażerów rocznie. W planach jest również budowa trzeciego terminala pasażerskiego. Ponadto, port posiada jeden terminal cargo o powierzchni 5 378 m². Według informacji Urzędu Lotnictwa Cywilnego, uzyskanych z portów lotniczych, pod względem ilości obsłużonych przesyłek (kg) w polskich portach lotniczych w ruchu krajowym i międzynarodowym w pierwszym kwartale lat 2011 – 2013, MLP w Pyrzowicach zajęło drugie miejsce, po lotnisku warszawskim.
5. Naruszenia poziomów dopuszczalnych w środowisku
5.1. Skala narażenia na oddziaływanie akustyczne od poszczególnych źródeł
Analiza danych zawartych w mapie akustycznej powiatu będzińskiego pozwala ocenić stopień narażenia mieszkańców na oddziaływanie akustyczne, a także umożliwia określenie szacunkowej ilości osób narażonych na przekroczenia wartości dopuszczalnych. Poniżej przestawiono wspólne zestawienie dla wszystkich gmin w odniesieniu do różnych źródeł hałasu.
5.1.1. Narażenie na hałas w danym zakresie wartości wskaźnika LDWN i LN
dla poszczególnych źródeł hałasu
5.1.1.1. Hałas drogowy
Tabela . Narażenie na hałas w danym zakresie wartości wskaźnika LDWN dla hałasu drogowego
Wskaźnik/ Gmina | Szacunkowa liczba mieszkańców narażonych na hałas w danym zakresie wartości wskaźnika LDWN [dB] |
≤ 55 dB | 55-60 dB | 60-65dB | 65-70 dB | 70-75 dB | >75 dB |
Będzin | 22410 | 14571 | 11343 | 7172 | 618 | 19 |
Czeladź | 14972 | 9223 | 5167 | 2222 | 778 | 17 |
Wojkowice | 3985 | 1301 | 1830 | 1962 | 85 | 0 |
Sławków | 3391 | 2129 | 972 | 372 | 94 | 9 |
Siewierz | 2253 | 4354 | 4035 | 1122 | 272 | 78 |
Bobrowniki | 5632 | 3445 | 2347 | 240 | 0 | 0 |
Psary | 4868 | 3294 | 2377 | 885 | 39 | 21 |
Mierzęcice | 2025 | 3452 | 961 | 843 | 124 | 0 |
RAZEM | 59536 | 41769 | 29032 | 14818 | 2010 | 144 |
Wykres . Szacunkowa liczba mieszkańców narażonych na hałas w danym zakresie wskaźnika LDWN dla hałasu drogowego.
Tabela . Narażenie na hałas w danym zakresie wartości wskaźnika LN dla hałasu drogowego
Wskaźnik/ Gmina | Szacunkowa liczba mieszkańców narażonych na hałas w danym zakresie wartości wskaźnika LN [dB] |
≤ 55 dB | 55-60 dB | 60-65dB | 65-70 dB | 70-75 dB | >75 dB |
Będzin | 46610 | 8349 | 1094 | 79 | 1 | 0 |
Czeladź | 28168 | 3036 | 1145 | 30 | 0 | 0 |
Wojkowice | 6964 | 2074 | 125 | 0 | 0 | 0 |
Sławków | 6373 | 412 | 127 | 0 | 0 | 0 |
Siewierz | 9498 | 2096 | 282 | 222 | 16 | 0 |
Bobrowniki | 11301 | 359 | 4 | 0 | 0 | 0 |
Psary | 10360 | 999 | 98 | 27 | 0 | 0 |
Mierzęcice | 6223 | 859 | 323 | 0 | 0 | 0 |
RAZEM | 125497 | 18184 | 3198 | 358 | 17 | 0 |
Wykres . Szacunkowa liczba mieszkańców narażonych na hałas w danym zakresie wskaźnika LN dla hałasu drogowego.
5.1.1.2. Hałas tramwajowy
Tabela . Narażenie na hałas w danym zakresie wartości wskaźnika LDWN dla hałasu tramwajowego
Wskaźnik/ Gmina | Szacunkowa liczba mieszkańców narażonych na hałas w danym zakresie wartości wskaźnika LDWN [dB] |
≤ 55 dB | 55-60 dB | 60-65dB | 65-70 dB | 70-75 dB | >75 dB |
Będzin | 54355 | 892 | 854 | 32 | 0 | 0 |
Czeladź | 32329 | 21 | 29 | 0 | 0 | 0 |
Wojkowice | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Sławków | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Siewierz | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Bobrowniki | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Psary | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Mierzęcice | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
RAZEM | 86648 | 913 | 883 | 32 | 0 | 0 |
Wykres . Szacunkowa liczba mieszkańców narażonych na hałas w danym zakresie wskaźnika LDWN dla hałasu tramwajowego.
Tabela . Narażenie na hałas w danym zakresie wartości wskaźnika LN dla hałasu tramwajowego
Wskaźnik/ Gmina | Szacunkowa liczba mieszkańców narażonych na hałas w danym zakresie wartości wskaźnika LN [dB] |
≤ 55 dB | 55-60 dB | 60-65dB | 65-70 dB | 70-75 dB | >75 dB |
Będzin | 55859 | 7 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Czeladź | 32373 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Wojkowice | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Sławków | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Siewierz | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Bobrowniki | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Psary | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Mierzęcice | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
RAZEM | 88232 | 7 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Wykres . Szacunkowa liczba mieszkańców narażonych na hałas w danym zakresie wskaźnika LN dla hałasu tramwajowego.
5.1.1.3. Hałas przemysłowy
Tabela . Narażenie na hałas w danym zakresie wartości wskaźnika LDWN dla hałasu przemysłowego
Wskaźnik/ Gmina | Szacunkowa liczba mieszkańców narażonych na hałas w danym zakresie wartości wskaźnika LDWN [dB] |
≤ 55 dB | 55-60 dB | 60-65dB | 65-70 dB | 70-75 dB | >75 dB |
Będzin | 55972 | 155 | 6 | 0 | 0 | 0 |
Czeladź | 32373 | 42 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Wojkowice | 9163 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Sławków | 6956 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Siewierz | 12108 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Bobrowniki * | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Psary * | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Mierzęcice * | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
RAZEM | 116572 | 197 | 6 | 0 | 0 | 0 |
* - nie ujęto w mapie akustycznej żadnych zakładów przemysłowych dla tej gminy
Wykres . Szacunkowa liczba mieszkańców narażonych na hałas w danym zakresie wskaźnika LDWN dla hałasu przemysłowego.
Tabela . Narażenie na hałas w danym zakresie wartości wskaźnika LN dla hałasu przemysłowego
Wskaźnik/ Gmina | Szacunkowa liczba mieszkańców narażonych na hałas w danym zakresie wartości wskaźnika LN [dB] |
≤ 55 dB | 55-60 dB | 60-65dB | 65-70 dB | 70-75 dB | >75 dB |
Będzin | 56127 | 6 | 6 | 0 | 0 | 0 |
Czeladź | 32379 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Wojkowice | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Sławków | 6967 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Siewierz | 12144 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Bobrowniki * | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Psary * | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Mierzęcice * | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
RAZEM | 107617 | 6 | 6 | 0 | 0 | 0 |
* - nie ujęto w mapie akustycznej żadnych zakładów przemysłowych dla tej gminy
Wykres . Szacunkowa liczba mieszkańców narażonych na hałas w danym zakresie wskaźnika LN dla hałasu przemysłowego.
5.1.1.4. Hałas kolejowy
Tabela . Narażenie na hałas w danym zakresie wartości wskaźnika LDWN dla hałasu kolejowego
Wskaźnik/ Gmina | Szacunkowa liczba mieszkańców narażonych na hałas w danym zakresie wartości wskaźnika LDWN [dB] |
≤ 55 dB | 55-60 dB | 60-65dB | 65-70 dB | 70-75 dB | >75 dB |
Będzin | 53769 | 1016 | 918 | 430 | 0 | 0 |
Czeladź | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Wojkowice | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Sławków | 6678 | 192 | 96 | 1 | 0 | 0 |
Siewierz | 12144 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Bobrowniki | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Psary | 11484 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Mierzęcice | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
RAZEM | 84075 | 1208 | 1014 | 431 | 0 | 0 |
Wykres . Szacunkowa liczba mieszkańców narażonych na hałas w danym zakresie wskaźnika hałasu LDWN dla hałasu kolejowego.
Tabela . Narażenie na hałas w danym zakresie wartości wskaźnika LN dla hałasu kolejowego
Wskaźnik/ Gmina | Szacunkowa liczba mieszkańców narażonych na hałas w danym zakresie wartości wskaźnika LN [dB] |
≤ 55 dB | 55-60 dB | 60-65dB | 65-70 dB | 70-75 dB | >75 dB |
Będzin | 55399 | 734 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Czeladź | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Wojkowice | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Sławków | 6926 | 41 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Siewierz | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Bobrowniki | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Psary | 11484 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Mierzęcice | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
RAZEM | 73809 | 775 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Wykres . Szacunkowa liczba mieszkańców narażonych na hałas w danym zakresie wskaźnika hałasu LN dla Hałasu kolejowego.
5.1.1.5. Hałas lotniczy
Tabela . Narażenie na hałas w danym zakresie wartości wskaźnika LDWN dla hałasu lotniczego
Wskaźnik/ Gmina | Szacunkowa liczba mieszkańców narażonych na hałas w danym zakresie wartości wskaźnika LDWN [dB] |
≤ 55 dB | 55-60 dB | 60-65dB | 65-70 dB | 70-75 dB | >75 dB |
Będzin | 0 | 734 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Czeladź | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Wojkowice | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Sławków | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Siewierz | 11016 | 1098 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Bobrowniki | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Psary | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Mierzęcice | 7262 | 64 | 34 | 45 | 0 | 0 |
RAZEM | 18278 | 1896 | 34 | 45 | 0 | 0 |
Wykres . Szacunkowa liczba mieszkańców narażonych na hałas w danym zakresie wskaźnika hałasu LDWN dla hałasu lotniczego.
Tabela . Narażenie na hałas w danym zakresie wartości wskaźnika LN dla hałasu lotniczego
Wskaźnik/ Gmina | Szacunkowa liczba mieszkańców narażonych na hałas w danym zakresie wartości wskaźnika LN [dB] |
≤ 55 dB | 55-60 dB | 60-65dB | 65-70 dB | 70-75 dB | >75 dB |
Będzin | 0 | 734 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Czeladź | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Wojkowice | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Sławków | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Siewierz | 12144 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Bobrowniki | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Psary | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Mierzęcice | 7330 | 54 | 21 | 0 | 0 | 0 |
RAZEM | 19474 | 788 | 21 | 0 | 0 | 0 |
Wykres . Szacunkowa liczba mieszkańców narażonych na hałas w danym zakresie wskaźnika hałasu LN dla hałasu lotniczego.
5.1.2. Narażenie na przekroczenia dopuszczalnego poziomu hałasu w danym zakresie wartości wskaźnika LDWN i LN dla poszczególnych źródeł hałasu
5.1.2.1. Hałas drogowy
Tabela . Narażenie na przekroczenie dopuszczalnego poziomu hałasu w odniesieniu do wskaźnika LDWN dla hałasu drogowego
Wskaźnik/ Gmina | Szacunkowa liczba osób narażonych na przekroczenie dopuszczalnego poziomu hałasu LDWN [dB] |
Wartość przekroczenia | ≤ 5 | 5-10 | 10-15 | 15-20 | > 20 |
Będzin | 1351 | 60 | 0 | 0 | 0 |
Czeladź | 966 | 180 | 0 | 0 | 0 |
Wojkowice | 862 | 9 | 0 | 0 | 0 |
Sławków | 507 | 69 | 15 | 0 | 0 |
Siewierz | 934 | 241 | 54 | 0 | 0 |
Bobrowniki | 194 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Psary | 63 | 20 | 0 | 0 | 0 |
Mierzęcice | 741 | 62 | 0 | 0 | 0 |
RAZEM | 5618 | 641 | 69 | 0 | 0 |
Wykres . Szacunkowa liczba mieszkańców narażonych na przekroczenie dopuszczalnego poziomu hałasu
w odniesieniu do wskaźnika LDWN dla hałasu drogowego.
Tabela . Narażenie na przekroczenie dopuszczalnego poziomu hałasu w odniesieniu do wskaźnika LN dla hałasu drogowego
Wskaźnik/ Gmina | Szacunkowa liczba osób narażonych na przekroczenie dopuszczalnego poziomu hałasu LN [dB] |
Wartość przekroczenia | ≤ 5 | 5-10 | 10-15 | 15-20 | > 20 |
Będzin | 568 | 9 | 0 | 0 | 0 |
Czeladź | 835 | 3 | 0 | 0 | 0 |
Wojkowice | 112 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Sławków | 137 | 46 | 15 | 0 | 0 |
Siewierz | 299 | 209 | 54 | 0 | 0 |
Bobrowniki | 2 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Psary | 85 | 24 | 0 | 0 | 0 |
Mierzęcice | 336 | 0 | 0 | 0 | 0 |
RAZEM | 2374 | 291 | 69 | 0 | 0 |
Wykres . Szacunkowa liczba mieszkańców narażonych na przekroczenie dopuszczalnego poziomu hałasu
w odniesieniu do wskaźnika LN dla hałasu drogowego.
5.1.2.2. Hałas kolejowy
Tabela . Narażenie na przekroczenie dopuszczalnego poziomu hałasu w odniesieniu do wskaźnika LDWN dla hałasu kolejowego
Wskaźnik/ Gmina | Szacunkowa liczba osób narażonych na przekroczenie dopuszczalnego poziomu hałasu LDWN [dB] |
Wartość przekroczenia | ≤ 5 | 5-10 | 10-15 | 15-20 | > 20 |
Będzin | 18 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Czeladź | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Wojkowice | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Sławków | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Siewierz | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Bobrowniki | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Psary | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Mierzęcice | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
RAZEM | 18 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Wykres . Szacunkowa liczba mieszkańców narażonych na przekroczenie dopuszczalnego poziomu hałasu
w odniesieniu do wskaźnika LDWN dla hałasu kolejowego.
Dla wskaźnika LN nie występują przekroczenia dopuszczalnych poziomów hałasu kolejowego i w związku z tym nie przedstawiono zestawienia dla tego wskaźnika.
5.1.2.3. Hałas przemysłowy
Tabela . Narażenie na przekroczenie dopuszczalnego poziomu hałasu w odniesieniu do wskaźnika LDWN dla hałasu przemysłowego
Wskaźnik/ Gmina | Szacunkowa liczba osób narażonych na przekroczenie dopuszczalnego poziomu hałasu LDWN [dB] |
Wartość przekroczenia | ≤ 5 | 5-10 | 10-15 | 15-20 | > 20 |
Będzin | 88 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Czeladź | 134 | 41 | 0 | 0 | 0 |
Wojkowice | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Sławków | 66 | 11 | 0 | 0 | 0 |
Siewierz | 317 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Bobrowniki | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Psary | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Mierzęcice | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
RAZEM | 605 | 52 | 0 | 0 | 0 |
Wykres . Szacunkowa liczba mieszkańców narażonych na przekroczenie dopuszczalnego poziomu hałasu
w odniesieniu do wskaźnika LDWN dla hałasu przemysłowego.
Tabela . Narażenie na przekroczenie dopuszczalnego poziomu hałasu w danym zakresie wartości wskaźnika
LN dla hałasu przemysłowego
Wskaźnik/ Gmina | Szacunkowa liczba osób narażonych na przekroczenie dopuszczalnego poziomu hałasu LN [dB] |
Wartość przekroczenia | ≤ 5 | 5-10 | 10-15 | 15-20 | > 20 |
Będzin | 302 | 66 | 0 | 0 | 0 |
Czeladź | 721 | 110 | 14 | 0 | 0 |
Wojkowice | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Sławków | 104 | 32 | 1 | 0 | 0 |
Siewierz | 470 | 132 | 0 | 0 | 0 |
Bobrowniki | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Psary | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Mierzęcice | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
RAZEM | 1597 | 340 | 15 | 0 | 0 |
Wykres . Szacunkowa liczba mieszkańców narażonych na przekroczenie dopuszczalnego poziomu hałasu
w odniesieniu do wskaźnika LN dla hałasu przemysłowego.
5.1.2.4. Hałas lotniczy
Tabela . Narażenie na przekroczenie dopuszczalnego poziomu hałasu względem wskaźnika LDWN dla hałasu lotniczego
Wskaźnik/ Gmina | Szacunkowa liczba osób narażonych na przekroczenie dopuszczalnego poziomu hałasu LDWN [dB] |
Wartość przekroczenia | ≤ 5 | 5-10 | 10-15 | 15-20 | > 20 |
Będzin | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Czeladź | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Wojkowice | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Sławków | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Siewierz | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Bobrowniki | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Psary | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Mierzęcice | 28 | 29 | 0 | 0 | 0 |
RAZEM | 28 | 29 | 0 | 0 | 0 |
Wykres . Szacunkowa liczba mieszkańców narażonych na przekroczenie dopuszczalnego poziomu hałasu
w odniesieniu do wskaźnika LDWN dla hałasu lotniczego.
Tabela . Narażenie na przekroczenie dopuszczalnego poziomu hałasu w odniesieniu do wskaźnika LN dla hałasu lotniczego
Wskaźnik/ Gmina | Szacunkowa liczba osób narażonych na przekroczenie dopuszczalnego poziomu hałasu LN [dB] |
Wartość przekroczenia | ≤ 5 | 5-10 | 10-15 | 15-20 | > 20 |
Będzin | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Czeladź | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Wojkowice | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Sławków | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Siewierz | 92 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Bobrowniki | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Psary | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Mierzęcice | 64 | 32 | 21 | 0 | 0 |
RAZEM | 156 | 32 | 21 | 0 | 0 |
Wykres . Szacunkowa liczba mieszkańców narażonych na przekroczenie dopuszczalnego poziomu hałasu
w danym zakresie wartości wskaźnika LN dla hałasu lotniczego.
5.1.3. Skala narażenia na hałas w powiecie będzińskim – zestawienie zbiorcze
Na poniższych wykresach przedstawiono sumaryczną skale oddziaływania akustycznego od poszczególnych źródeł, w odniesieniu do całkowitej liczby mieszkańców powiatu będzińskiego. Najistotniejszą statystykę ukazują 21 i 22 oraz wykresy 22-25, określające stopień narażenia mieszkańców na przekroczenia wartości dopuszczalnych w całym powiecie, dla każdego źródła hałasu osobno. Największe zagrożenie dla mieszkańców powiatu będzińskiego stanowi hałas drogowy. Odsetek mieszkańców całego powiatu będzińskiego narażonych na niego w przypadku wskaźnika LDWN, wynosi 4,145%, a w przypadku wskaźnika LN – 1,8% mieszkańców powiatu.
Tabela . Stopień narażenia mieszkańców na przekroczenia wartości dopuszczalnych wskaźnik LDWN, tabela zbiorcza względem całego powiatu będzińskiego
| Przekroczenie dopuszczalnego poziomu hałasu LDWN [dB] |
Rodzaj hałasu | ≤ 5 | 5- 10 | 10- 15 | 15-20 | > 20 |
Liczba mieszkańców powiatu | % mieszkańców powiatu | Liczba mieszkańców powiatu | % mieszkańców powiatu | Liczba mieszkańców powiatu | % mieszkańców powiatu | Liczba mieszkańców powiatu | % mieszkańców powiatu | Liczba mieszkańców powiatu | % mieszkańców powiatu |
Hałas drogowy | 5618 | 3,7 | 641 | 0,4 | 69 | 0,045 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Hałas kolejowy | 18 | 0,012 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Hałas lotniczy | 120 | 0,1 | 29 | 0,019 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Hałas przemysłowy | 605 | 0,4 | 52 | 0,034 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Hałas tramwajowy | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Tabela . Stopień narażenia mieszkańców na przekroczenia wartości dopuszczalnych wskaźnik LN, tabela zbiorcza względem całego powiatu będzińskiego
| Przekroczenie dopuszczalnego poziomu hałasu LN [dB] |
Rodzaj hałasu | ≤ 5 | 5-10 | 10-15 | 15-20 | > 20 |
Liczba mieszkańców powiatu | % mieszkańców powiatu | Liczba mieszkańców powiatu | % mieszkańców powiatu | Liczba mieszkańców powiatu | % mieszkańców powiatu | Liczba mieszkańców powiatu | % mieszkańców powiatu | Liczba mieszkańców powiatu | % mieszkańców powiatu |
Hałas drogowy | 2374 | 1,6 | 291 | 0,2 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Hałas kolejowy | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Hałas lotniczy | 156 | 0,1 | 32 | 0,021 | 21 | 0,014 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Hałas przemysłowy | 1597 | 1,0 | 340 | 0,2 | 15 | 0,01 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Hałas tramwajowy | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Wykres . Szacunkowa liczba mieszkańców całego powiatu będzińskiego narażonych na hałas w danym zakresie wskaźnik LDWN.
Wykres . Odsetek mieszkańców całego powiatu będzińskiego narażonych na hałas w danym zakresie wskaźnik LDWN.
Wykres .Szacunkowa liczba mieszkańców całego powiatu będzińskiego narażonych na hałas w danym zakresie - wskaźnik LN.
Wykres . Odsetek mieszkańców całego powiatu będzińskiego narażonych na hałas w danym zakresie - wskaźnik LN.
Wykres . Szacunkowa liczba mieszkańców w całym powiecie będzińskim narażonych na przekroczenia w danym zakresie - wskaźnik LDWN
Wykres . Odsetek mieszkańców powiatu będzińskiego narażonych na przekroczenia w danym zakresie - wskaźnik LDWN.
Wykres . Szacunkowa liczba mieszkańców w całym powiecie będzińskim narażonych na przekroczenia w danym zakresie - wskaźnik LN.
Wykres . Odsetek mieszkańców w całym powiecie będzińskim narażonych na przekroczenia hałasu w danym zakresie - wskaźnik LN.
5.2. Zakres naruszenia dopuszczalnych poziomów hałasu
5.2.1. Hałas drogowy
Tereny narażone na ponadnormatywne oddziaływanie hałasu dróg w powiecie będzińskim zostały zaprezentowane na mapach akustycznych w załączniku nr 1 do opracowania.
W poniższych tabelach pokazane zostały zakresy przekroczeń dopuszczalnych poziomów hałasu wraz z wartością wskaźnika M dla poszczególnych odcinków dróg określone na podstawie mapy konfliktów. Wskazane obszary zostały uszeregowane w poszczególnych gminach
w pierwszej kolejności według wielkości przekroczeń, a następnie według wartości wskaźnika M, od największych do najmniejszych. Wartości przekroczenia wykazane w tabeli należy traktować, jako maksymalne stwierdzone przekroczenie dla danego odcinka ulicy. Oznacza to, że część mieszkań może być objęta mniejszymi przekroczeniami. Podkreślenia wymaga fakt, iż nie dla wszystkich poniżej wskazanych odcinków zaproponowano działania przeciwhałasowe, co wynika bezpośrednio z ograniczeń formalnych szczegółowo w części II punkt zawierający wyszczególnienie podstawowych kierunków niezbędnych do przywrócenia dopuszczalnych poziomów hałasu drogowego w środowisku.
W sytuacji, gdy realizowana będzie inwestycja objęta POPH, dopuszcza się odstępstwo od wskazanych działań przeciwhałasowych, w przypadku, gdy planowane rozwiązanie będzie co najmniej tak samo skuteczne jak działanie wskazane w POPH.
Pełen katalog rozwiązań dla hałasu drogowego, które mogą być stosowane zamiennie ze wskazanymi w POPH, wraz z ich skutecznością i szacunkowymi kosztami został przedstawiony w rozdziale .
6.1.2.2. Działania strategiczne
W ramach niniejszego Programu wskazana jest realizacja następujących działań strategicznych o charakterze globalnym i długofalowym, szczegółowo opisanych w części III POPH
i zawierających się 3 głównych kategoriach:
1. Planowanie przestrzenne (rozdział )
2. Polityka transportowa (rozdział )
3. Edukacja ekologiczna (rozdział )
6.2. Hałas przemysłowy
Oddziaływanie hałasu przemysłowego ma charakter lokalny, jednak stosunkowo często jest on powodem skarg mieszkańców i stanowi dla nich uciążliwość. Wobec zakładów stosuje się odrębne procedury administracyjne określone w przepisach ustawy Prawo ochrony środowiska oraz ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko, odnoszące się do jednodobowych wskaźników hałasu LAeqD i LAeqN (decyzje o dopuszczalnym poziomie hałasu, pozwolenia zintegrowane, decyzje o środowiskowych uwarunkowaniach przedsięwzięcia itd.). W związku z tym, że polskie przepisy przewidują odrębne ścieżki postępowania w przypadku naruszenia dopuszczalnych poziomów hałasu w wyniku działalności zakładów, w niniejszym Programie nie proponuje się dla nich działań naprawczych.
Podkreślenia wymaga fakt, że wskazane poniżej wielkości przekroczeń dopuszczalnych poziomów hałasu przemysłowego wyrażone za pomocą wskaźników długookresowych LDWN
i LN nie mogą być utożsamiane w żaden sposób z wielkością przekroczeń wyrażonych za pomocą wskaźników krótkookresowych LAeqD i LAeqN, służących do kontroli warunków korzystania ze środowiska przez podmioty. Tym samym nie mogą one stanowić podstawy do nałożenia na wskazane podmioty jakichkolwiek obowiązków na drodze administracyjnej.
Niezależnie od tego na etapie opracowywania POPH wystąpiono do zakładów dla których stwierdzono przekroczenia wskaźników długookresowych LDWN lub LN, o przedstawienie planowanych lub zrealizowanych od 2014 r. (po wykonaniu mapy akustycznej dla powiatu będzińskiego) działań wpływających na ograniczenie hałasu przemysłowego. Poniżej zestawiono pozyskane informacje o działaniach.
Tabela . Wykaz planowanych lub zrealizowanych przez zakłady (niezależnie od POPH) działań ograniczających hałas przemysłowy
Nazwa zakładu | Gmina | planowane lub zrealizowane działanie |
Górnicze Zakłady Dolomitowe S.A. 42-470 Siewierz, ul. Bacholińska 11 | Siewierz | · zastosowanie na przesiewaczach gumowych sit zamiast stalowych i wykładanie zsypów gumowymi wykładzinami · zakup w 2014 r. nowej wiertnicy Atlas Copco SMART RCO T35 Silencer i wycofanie
z pracy starej wiertnicy · planowana zabudowa ciągu kruszącego SA I osłonami dźwiękoszczelnymi |
TRIBAG S.A 42-470 Siewierz, ul. Przemysłowa 2 | Siewierz | · planowane w 2015 r. wykonanie zabezpieczeń akustycznych kruszarki szczękowej (płyty warstwowe z rdzeniem ze styropianu i okładzinami z blach stalowych) oraz kruszarki udarowej w zakładzie przeróbczym. Planuje się pokrycie płytami warstwowymi ścianę północną istniejącej konstrukcji stalowej nad kruszarką od podłoża do dachu |
B.P. Europa SE. Terminal Przeładunkowo-Magazynowy 41-260 Sławków, ul. Groniec 1 | Sławków | · planowane wykonanie remontu torów i rozjazdów (ogłoszenie w listopadzie 2015 r. przetargu nieograniczonego na realizację ww. zadania) |
Spośród wszystkich zakładów uwzględnionych w mapie akustycznej powiatu będzińskiego,
6 z nich posiada pozwolenia zintegrowane, co automatycznie oznacza, że posiadają one decyzje
o dopuszczalnej emisji hałasu. Są to następujące zakłady:
- Elektrociepłownia ,,Będzin’’ S.A. ul. Małobądzka 141, 42-500 Będzin,
- TAURON Wytwarzanie S.A. Oddział Elektrownia Łagisza w Będzinie, ul. Pokoju 14,
42-504 Będzin,
- AIR PRODUCT Sp. z o.o., ul. Kielecka 30, 42-470 Siewierz,
- Firma Handlowa STELMAX Piotr Stelmach, ul. Długosza 15, 42-580 Wojkowice,
- Przedsiębiorstwo T. i C. Z. Trzcionkowski, A.Cieślik S-ka Jawna. Cegielnia Sławków,
ul. Cegielniana 9, 41-260 Sławków,
- ELECTROLUX Poland S.A, ul. Warszawska 87, 42-470 Siewierz.
Ww. zakłady posiadające pozwolenie zintegrowane są zobligowane do wykonywania, co 2 lata okresowych pomiarów hałasu w środowisku (patrz rozdział ), co z kolei zapewnia ich stały monitoring i możliwość niezwłocznego podjęcia działań przez odpowiednie organy
w przypadku nie spełniania warunków pozwolenia.
6.3. Hałas kolejowy
Mapa akustyczna powiatu będzińskiego wykazała, że hałas kolejowy praktycznie nie stanowi zagrożenia dla mieszkańców. Jedynie odcinek linii kolejowej nr 1 w rejonie ul. Teatralnej
w Będzinie powoduje przekroczenia dopuszczalnych poziomów hałasu i dotyczy ono wyłącznie wskaźnika LDWN w zakresie do 5 dB. Szacunkowa liczba zagrożonych tym hałasem mieszkańców to jedynie 18 osób.
W ramach niniejszego Programu nie proponuje się działań ograniczających hałas kolejowy, ze względu na to, że PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. posiada już plany inwestycyjne wpływające na poprawę klimatu akustycznego na terenie zagrożonym hałasem, o którym mowa powyżej. W poniższej tabeli przedstawiono dokładny opis planowanej inwestycji, która znajduje się na liście przedsięwzięć priorytetowych.
Tabela . Planowanie działania inwestycyjne w zakresie hałasu kolejowego
Lp. | Zadanie/Nazwa Opis zadania | Opis zadania | Termin realizacji | Podmiot realizujący zadanie |
1. | Prace na podstawowych ciągach pasażerskich (E30 i E65) na obszarze Śląsk, etap I, linia E 65 na odcinku Będzin – Katowice –Tychy – Czechowice Dziedzice –Zebrzydowice | Wykonanie dokumentacji oraz robót torowych | 2015 –2022 | PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. |
Realizacja ww. zadania inwestycyjnego przez PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. doprowadzi do likwidacji przekroczeń dopuszczalnych poziomów hałasu kolejowego w rejonie
ul. Teatralnej w Będzinie.
6.4. Hałas lotniczy
W związku z tym, że wszystkie tereny zagrożone ponadnormatywnym hałasem lotniczym położone są wewnątrz obszaru ograniczonego użytkowania dla Międzynarodowego Portu Lotniczego “Katowice” w Pyrzowicach, w ramach niniejszego Programu, nie zaproponowano działań ograniczających hałas lotniczy.
6.5. Hałas tramwajowy
W związku z tym, że z mapy akustycznej nie wynikają przekroczenia poziomów dopuszczalnych dla hałasu tramwajowego, w niniejszym Programie nie zaproponowano działań przeciwhałasowych dla tego źródła hałasu.
7. Koszty realizacji programu oraz źródła finansowania
Szacunkowy, łączny koszt realizacji działań programowych, tzn. koszt realizacji działań krótkookresowych i długookresowych dla hałasu drogowego wynosi 15 mln zł, w tym:
- działania krótkookresowe - 3,942 mln zł,
- działania długookresowe – 11,157 mln zł.
W poniższej tabeli przedstawiono rozkład kosztów na poszczególnych zarządców dróg.
Tabela . Koszty realizacji działań ograniczających hałas drogowych według zarządców dróg oraz kategorii
Jednostka | Koszt działań [mln zł] | Suma [mln zł] |
krótkookresowe | długookresowe |
Powiatowy Zarząd Dróg w Będzinie | 1,903 | 8,881 | 10,784 |
Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad | 2,039 | - | 2,039 |
Zarząd Dróg Wojewódzkich w Katowicach | - | 1,436 | 1,436 |
Burmistrz Miasta i Gminy Siewierz | - | 0,840 | 0,840 |
Do głównych źródeł finansowania należą:
Dla dróg powiatowych :
- Budżet powiatu,
- Budżet gmin na podstawie porozumienia,
- Program rozwoju gminnej i powiatowej infrastruktury drogowej,
- Regionalny Program Operacyjny RPO.
Dla drogi krajowej nr 78 (zadania D1-K i D2-K)
- Budżet państwa,
- Krajowy Fundusz Drogowy.
Dla dróg gminnych:
Budżety gmin,
- Program rozwoju gminnej i powiatowej infrastruktury drogowej,
- Dotacje unijne.
CZĘŚĆ II
OGRANICZENIA
I OBOWIĄZKI WYNIKAJĄCE
Z REALIZACJI PROGRAMU
8. Organy administracji właściwe w sprawach ochrony środowiska przed hałasem
8.1. Starosta Powiatowy
Zagadnienia opisane w tym rozdziale dotyczą Starosty Będzińskiego. Kompetencje
i obowiązki starosty powiatowego w sprawach ochrony środowiska przed hałasem obejmują:
- Wydawanie decyzji o dopuszczalnym poziomie hałasu, w przypadku stwierdzenia, że poza zakładem, w wyniku jego działalności, przekroczone są dopuszczalne poziomy hałasu
w porze dnia - LAeqD lub w porze nocy - LAeqN. (art. 115a Poś),
- Możliwość nałożenia na podmiot korzystający ze środowiska, który negatywnie oddziałuje na środowisko, obowiązku ograniczenia oddziaływania na środowisko i jego zagrożenia lub przywrócenia środowiska do stanu właściwego (art. 362 Poś),
- Sporządzanie co 5 lat map akustycznych dla aglomeracji o liczbie mieszkańców większej niż 100 tysięcy, (art. 118 Poś),
- Przekazywanie map akustycznych zarządowi województwa, wojewódzkiemu inspektorowi ochrony środowiska oraz wojewódzkiemu inspektorowi sanitarnemu (art. 120 ust.1 Poś),
- Opracowywanie dla terenów, na których poziom hałasu przekracza poziom dopuszczalny programu ochrony środowiska przed hałasem w celu dostosowania poziomu hałasu do dopuszczalnego (art. 119 ust. 1 Poś),
- Przekazywanie programu ochrony środowiska przed hałasem wojewódzkiemu inspektorowi ochrony środowiska niezwłocznie po uchwaleniu przez radę powiatu
(art. 120 ust.2 Poś),
- Zobowiązanie do sporządzenia i przedłożenia przeglądu ekologicznego, w razie stwierdzenia okoliczności wskazujących na możliwość negatywnego oddziaływania instalacji na środowisko (art. 237 Poś),
- Ustalanie, w drodze decyzji wysokości odszkodowania, w przypadku ograniczenia sposobu korzystania z nieruchomości po ustanowieniu przez radę powiatu obszarów cichych
w aglomeracji (art. 131 Poś).
8.2. Rada Powiatu
Zagadnienia opisane w tym rozdziale dotyczą Rady Powiatu Będzińskiego. Kompetencje i obowiązki rady powiatu w sprawach ochrony środowiska przed hałasem obejmują:
- Możliwość tworzenia w drodze uchwały obszarów cichych w aglomeracji lub poza nią, uwzględniając szczególne potrzeby ochrony przed hałasem tych obszarów i podając wymagania zapewniające utrzymanie poziomu hałasu co najmniej na istniejącym poziomie. Treść uchwały powinna być uzgodniona z właściwym miejscowo wójtem, burmistrzem lub prezydentem miasta (art. 118b POŚ),
- Uchwalanie programu ochronny środowiska przed hałasem (art. 119 ust. 2 Poś), dla terenów na których poziom hałasu przekracza poziom dopuszczalny, obligatoryjnie dla aglomeracji o liczbie mieszkańców większej niż 100 tysięcy (art. 117 ust. 2 pkt. 1) oraz ewentualnie dla innych terenów dla których będzie dokonywana ocena stanu akustycznego środowiska, poza terenami wskazanymi w art. 117 ust. 2 Poś,
- Tworzenie w drodze uchwały obszaru ograniczonego użytkowania dla przedsięwzięcia mogącego potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko w rozumieniu ustawy
z dnia 3 października 2008r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2013 r., poz. 1235, z późn. zm.] lub dla zakładów lub innych obiektów, gdzie jest eksploatowana instalacja, która jest kwalifikowana jako takie przedsięwzięcie (art. 135 ust. 2 i 3 Poś). Dokładny opis, na czym polega i z czym wiąże się utworzenie obszaru ograniczonego użytkowania opisano w rozdziale .
- Możliwość ograniczenia lub zakazania w drodze uchwały używania jednostek pływających na określonych zbiornikach powierzchniowych wód stojących oraz wodach płynących, jeżeli jest to konieczne do zachowania odpowiednich warunków akustycznych na terenach wymagających komfortu akustycznego (art. 116 ust.1 POŚ).
8.3. Wójt, Burmistrz, Prezydent Miasta
Zagadnienia opisane w tym rozdziale dotyczą następujących organów funkcjonujących w obrębie powiatu będzińskiego:
- Prezydenta Miasta Będzina,
- Burmistrza Miasta Czeladź,
- Burmistrza Miasta Wojkowice,
- Burmistrza Miasta Sławków,
- Burmistrza gminy miejsko-wiejskiej Siewierz,
- Wójta Gminy Bobrowniki,
- Wójta Gminy Psary,
- Wójta Gminy Mierzęcice.
Kompetencje i obowiązki wójta, burmistrza i prezydenta miasta w sprawach ochrony środowiska przed hałasem obejmują:
- W przypadku zwykłego korzystania ze środowiska przez osoby fizyczne, niebędące przedsiębiorcami, możliwość nałożenia w drodze decyzji obowiązku prowadzenia
w określonym czasie pomiarów wielkości emisji wykraczających poza obowiązki,
o których mowa w art. 147 ust. 1, 2 i 4, jeżeli z przeprowadzonej kontroli wynika,
że nastąpiło przekroczenie standardów emisyjnych (art. 150 Poś),
- W przypadku zwykłego korzystania ze środowiska przez osoby fizyczne, niebędące przedsiębiorcami możliwość ustalenia w drodze decyzji wymagań w zakresie ochrony środowiska dotyczące eksploatacji instalacji, z której emisja nie wymaga pozwolenia,
o ile jest to uzasadnione koniecznością ochrony środowiska (art. 154 Poś),
- Przyjmowanie wyników pomiarów hałasu, o których mowa w art. 149 i art. 150 Poś.
8.4. Rada Gminy
Zagadnienia opisane w tym rozdziale dotyczą następujących organów funkcjonujących w obrębie powiatu będzińskiego:
- Rady Miasta Będzin,
- Rady Miasta Czeladź,
- Rady Miasta Wojkowice,
- Rady Miasta Sławków,
- Rada Gminy Miejsko-Wiejskiej Siewierz,
- Rady Gminy Bobrowniki,
- Rady Gminy Psary,
- Rady Gminy Mierzęcice.
Kompetencje i obowiązki rad gmin i miast (gmin miejskich) w sprawach ochrony środowiska przed hałasem obejmują możliwość ustanawiania w drodze uchwały ograniczeń co do czasu funkcjonowania instalacji lub korzystania z urządzeń, z których emitowany hałas może negatywnie oddziaływać na środowisko. Ograniczenia te nie dotyczą instalacji lub urządzeń znajdujących się w miejscach kultu religijnego (art. 157 Poś).
8.5. Marszałek Województwa
Zagadnienia opisane w tym rozdziale dotyczą Marszałka Województwa Śląskiego. Zgodnie z art. 378 ust. 2a ustawy Poś marszałek województwa jest kompetentny w:
- Sprawach przedsięwzięć i zdarzeń na terenach zakładów, gdzie jest eksploatowana instalacja, która jest kwalifikowana jako przedsięwzięcie mogące zawsze znacząco oddziaływać na środowisko w rozumieniu ustawy ooś oraz przedsięwzięć mogących zawsze znacząco oddziaływać na środowisko realizowanych na terenach innych niż wymienione powyżej,
- Zakresie przekazywania map akustycznych wojewódzkiemu inspektorowi ochrony środowiska (art. 120 ust.1 Poś).
8.6. Sejmik Województwa
Zagadnienia opisane w tym rozdziale dotyczą Sejmiku Województwa Śląskiego. Kompetencje i obowiązki tego organu w sprawach ochrony środowiska przed hałasem obejmują:
- Tworzenie w drodze uchwały obszaru ograniczonego użytkowania dla przedsięwzięcia mogącego zawsze znacząco oddziaływać na środowisko w rozumieniu ustawy z dnia
3 października 2008r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko
(Dz. U. z 2013 r., poz. 1235, z późn. zm.) lub dla zakładów lub innych obiektów, gdzie jest eksploatowana instalacja, która jest kwalifikowana jako takie przedsięwzięcie
(art. 135 ust. 2 Poś).
- Uchwalanie programu ochronny środowiska przed hałasem (art. 119 ust. 2 Poś), dla terenów, na których poziom hałasu przekracza poziom dopuszczalny, położonych poza aglomeracjami (art. 117 ust. 2 pkt. 2) w otoczeniu dróg, linii kolejowych i lotnisk, których eksploatacja może powodować negatywne oddziaływanie akustyczne na znacznych obszarach. Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 14 grudnia 2006 r.
w sprawie dróg, linii kolejowych i lotnisk, których eksploatacja może powodować negatywne oddziaływanie akustyczne na znacznych obszarach, dla których jest wymagane sporządzanie map akustycznych, oraz sposobów określania granic terenów objętych tymi mapami (Dz. U. z 2007 r., Nr 1, poz. 8) do obiektów dla których istnieje obowiązek sporządzenia map akustycznych i programów ochrony środowiska przed hałasem kwalifikują się między innymi drogi o natężeniu ruchu powyżej
3 milionów pojazdów w ciągu roku oraz linie kolejowe o natężeniu ruchu powyżej 30 tys. pociągów rocznie.
8.7. Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska
Zagadnienia opisane w tym rozdziale dotyczą Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska
w Katowicach. Kompetencje i obowiązki tego organu w sprawach ochrony środowiska przed hałasem obejmują:
- Sprawy przedsięwzięć i zdarzeń mających miejsce na terenach zamkniętych, np. na terenach kolejowych, terenach wojskowych (art. 378 ust.2 ustawy Poś),
- Wydawanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dla przedsięwzięć mogących zawsze znacząco oddziaływać na środowisko wskazanych w art. 75 ust. pkt. 1 ustawy Ooś , w tym dla dróg i linii kolejowych,
- Opiniowanie w zakresie obowiązku przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko w postępowaniach o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach (art. 64 ust. pkt. 1 ustawy Ooś),
- Opiniowanie i uzgadnianie w ramach strategicznych ocen oddziaływania na środowisko
w przypadku dokumentów innych niż opracowywane bądź zmieniane przez centralne organy administracji rządowej. (art. 57 ust. 1 ustawy Ooś). Katalog dokumentów wymagających obligatoryjnego przeprowadzenia strategicznej oceny oddziaływania na środowisko został określony w art. 46 ustawy Ooś i dotyczy m. in. koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju, studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, planów zagospodarowania przestrzennego oraz strategii rozwoju regionalnego, polityk, strategii, planów lub programów w dziedzinie przemysłu, energetyki, transportu, telekomunikacji, gospodarki wodnej, gospodarki odpadami, leśnictwa, rolnictwa, rybołówstwa, turystyki i wykorzystywania terenu, polityk, strategii, planów lub programów, których realizacja może spowodować znaczące oddziaływanie na obszar Natura 2000.
Dokładny opis na czym polega przeprowadzenie oceny oddziaływania na środowisko
i z czym wiąże się wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach i opisano na końcu rozdziału
9. Podmioty korzystające ze środowiska i ich obowiązki
Zakres obowiązków ciążących na podmiotach prowadzących instalacje oraz na podmiotach zarządzających drogą, linią kolejową, linią tramwajową i lotniskiem, w zakresie emisji hałasu do środowiska, reguluje ustawa Prawo Ochrony Środowiska. Zagadnienia te zostały zawarte
w tytule III ustawy: „Przeciwdziałanie zanieczyszczeniom”.
9.1. Podmioty prowadzące instalacje
Do obowiązków podmiotów prowadzących instalacje w zakresie emisji hałasu do środowiska należą:
- Obowiązek dotrzymania określonych standardów emisyjnych podczas eksploatacji urządzeń lub instalacji – art. 141,
- Obowiązek eksploatacji urządzenia w taki sposób, który nie będzie powodował przekroczenia standardów jakości środowiska - art. 144,
- Obowiązek prowadzenia okresowych pomiarów emisji hałasu -art. 147 ust. 1 lub ciągłych pomiarów emisji hałasu w razie wprowadzenia do środowiska znacznych ilości hałasu
– art. 147 ust. 2,
- Obowiązek ewidencji oraz przechowywania wyników pomiarów przez 5 lat -
art. 147 ust. 6,
- Obowiązek przedstawienia wyników okresowych badań hałasu odpowiednim organom ochrony środowiska oraz Wojewódzkiemu Inspektorowi Ochrony Środowiska
– art. 149 ust.1,
- Obowiązek zgłoszenia do użytku instalacji nie wymagającej pozwolenia, mogącej negatywnie oddziaływać na środowisko – art. 152,
- Zakaz używania instalacji lub urządzeń nagłaśniających na publicznie dostępnych terenach miast, terenach zabudowanych oraz rekreacyjno – wypoczynkowych – art. 156 ust. 1. Przepisu nie stosuje się do uroczystości mających charakter okazjonalny, uroczystości
i imprez związanych z kultem religijnym, imprez sportowych, handlowych, rozrywkowych i innych legalnych zgromadzeń, a także podawania do publicznej wiadomości informacji
i komunikatów służących bezpieczeństwu publicznemu - art. 156 ust. 2.
9.2. Podmioty zarządzające drogą, linią kolejową, linią tramwajową i lotniskiem
Zgodnie z art. 139 ustawy POŚ przestrzeganie wymagań ochrony środowiska, w tym ochrony środowiska przed hałasem związanych z eksploatacją dróg linii kolejowych, linii tramwajowych lotnisk oraz portów zapewniają zarządzający tymi obiektami. Ustawa określa również szereg obowiązków wobec zarządców tych obiektów:
- Obowiązek ochrony przed hałasem przez stosowanie rozwiązań technicznych ograniczających rozprzestrzenianie hałasu w postaci zabezpieczeń akustycznych oraz stosowanie właściwej organizacji ruchu - art. 173,
- Obowiązek eksploatacji dróg linii kolejowych, linii tramwajowych, lotnisk w sposób nie powodujący przekroczenia standardów jakości środowiska - art. 174. ust. 1 i ust.2 pkt. 4.
W przypadku utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania, eksploatacja obiektów nie może powodować przekroczenia standardów jakości środowiska poza tym obszarem –
art. 174 ust. 3,
- Obowiązek prowadzenia okresowych lub ciągłych pomiarów hałasu - art. 175
ust. 1 i ust. 2 oraz przedstawianie ich wyników odpowiednim organom ochrony środowiska oraz Wojewódzkiemu Inspektorowi Ochrony Środowiska - art. 177 ust. 1.
10. Monitorowanie realizacji programu
W praktyce monitoring realizacji zadań będzie dotyczył wyłącznie hałasu drogowego.
Za jego przygotowanie odpowiedzialni będą poszczególni zarządcy dróg na terenie powiatu będzińskiego, w szczególności:
- Powiatowy Zarząd Dróg w Będzinie (24 zadania),
a także:
- Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad Oddział w Katowicach (2 zadania),
- Zarząd Dróg Wojewódzkich w Katowicach (1 zadanie),
- Burmistrz miasta i gminy Siewierz (1 zadanie)
- Sprawozdanie z realizacji zadań należy opracować w terminie do końca marca następnego roku kalendarzowego.
Wyżej opisany monitoring dotyczy wyłącznie działań przeciwhałasowych wskazanych
w niniejszym Programie, to znaczy dla dróg o natężeniu ruchu poniżej 3 milionów pojazdów rocznie (odcinki wyszczególnione w rozdziale ). Monitoring zadań dla dróg o natężeniu ruchu powyżej 3 milionów pojazdów na terenie powiatu będzińskiego (odcinki wyszczególnione w rozdziale ) będzie koordynowany przez Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego, zgodnie z ustaleniami programu dla Województwa Śląskiego, to znaczy poprzez sporządzane przez zarządców dróg i linii kolejowych oraz przekazywane do Marszałka Województwa Śląskiego, do końca marca następnego roku, roczne raporty dotyczące postępów w realizacji działań zawartych w programie.
W celu przygotowania pełnego sprawozdania (dla wszystkich dróg na terenie powiatu), Starostwo Powiatowe w Będzinie zobligowane będzie do pozyskania stosownych informacji ze sprawozdania przygotowanego dla programu dla województwa śląskiego.
CZĘŚĆ III
UZASADNIENIA ZAKRESU ZAGADNIEŃ
11. Charakterystyka techniczno-akustyczna źródeł hałasu oraz dostępne techniki i technologie w zakresie ograniczania hałasu
Ze względu na to, że skala przekroczeń wartości dopuszczalnych jest największa dla hałasu drogowego przedstawiono metody ograniczania hałasu głównie w tym zakresie.
W rozdziale poruszono również metody redukcji hałasu nie wykorzystywanych bezpośrednio w działaniach określonych niniejszym Programem tj. dla hałasu szynowego, hałasu pochodzącego od operacji związanych ze startem lądowaniem lub przelotem statków powietrznych, jak i hałasu od źródeł przemysłowych.
11.1. Hałas Drogowy
Na poziom hałasu w otoczeniu dróg główny wpływ mają aspekty związane z ruchem pojazdów, a także parametry drogi, po której ruch następuje. Do głównych czynników powodujących hałas należą :
- Natężenie ruchu,
- Struktura ruchu – procentowy udział samochodów ciężkich w ruchu,
- Rodzaj i stan techniczny nawierzchni,
- Stan techniczny pojazdów,
- Prędkość pojazdów,
- Przekrój drogi.
Inne aspekty mające wpływ na poziom hałasu w punkcie odbioru niezależne od ruchu pojazdów na drodze:
- Panujące warunki atmosferyczne (w szczególności dla dużych odległości od drogi),
- Ukształtowanie geometryczne i rodzaj powierzchni między drogą a punktem odbioru,
- Sposób zagospodarowania terenów chronionych akustycznie (zróżnicowanie poziomów dopuszczalnych),
- Obiekty ekranujące – np. budynki, ekrany akustyczne, wały ziemi.
Istotą generowania hałasu są mechanizmy związane z pojedynczymi przejazdami samochodów, których emisja ulega sumowaniu na danym odcinku drogi. Na poniższej grafice – mapie akustycznej pojazdu, przedstawiono dominujące źródła hałasu w trakcie poruszania się pojazdu. Symulacja przedstawia pojazd w tunelu aerodynamicznym z włączonym silnikiem.
Rysunek . Mapa akustyczna samochodu.
Źródło:http://edroga.pl/images/stories/n_badania/badania-halasliwosci-opon-samochodowych-i-zrodla-halasu-w-pojazdach-samochodowych/r3.jpg
Z powyższej mapy akustycznej wynika, że głównym źródłem hałasu jest płaszczyzna styku opony z nawierzchnią drogi. Generowanie fali akustycznej jest spowodowane głównie sprężaniem i rozprężaniem powietrza w trakcie ruchu pojazdu. W związku z tym im większa prędkość pojazdu tym większy jest generowany hałas.
Poniższy rysunek przedstawia główne przyczyny generowania hałasu przez opony.
Rysunek . Przyczyny generowania hałasu przez opony.
Źródło:http://edroga.pl/images/stories/n_badania/badania-halasliwosci-opon-samochodowych-i-zrodla-halasu-w-pojazdach-samochodowych/r5.jpg
Pozostałe źródła hałasu związane z przejazdem samochodu to:
- Hałas wentylatora,
- Układ wydechowy,
- Hałas pracy silnika - drgania,
- Hałas poszycia samochodu.
11.1.1. Metody redukcji hałasu drogowego
Redukcji hałasu można podzielić na kilka grup w zależności od zastosowanych środków:
- Zastosowanie regulacji prawnych:
· Rozsądne planowanie gospodarki przestrzennej,
· Wprowadzanie dokumentów prawnych doprowadzających do poprawy stanu środowiska np. poprzez zaostrzenie poziomów dopuszczalnych,
- Zastosowanie rozwiązań technicznych u źródła:
· Stosowanie cichych asfaltów,
· Wymiana nawierzchni,
· Redukcja drgań samochodów,
· Stosowanie tłumików i cichych opon,
· Budowa skrzyżowań o ruchu okrężnym,
- Zastosowanie rozwiązań technicznych na drodze propagacji fali akustycznej:
· Budowa ekranów akustycznych,
· Budowa wałów,
- Zastosowanie metod organizacyjnych:
· Ograniczenia prędkości,
· Kontrole stanu technicznego pojazdów,
· Zmiana struktury ruchu, w szczególności zmniejszenie udziału pojazdów ciężkich w ruchu.
Ze względu na kosztowność oraz czasochłonność środki ochrony powinny być dobrane oraz zaprojektowane odpowiednio do konkretnych sytuacji. Głównym kryterium doboru rozwiązań jest stosunek ceny do skuteczności. Do kosztów całkowitych rozwiązań należy wliczać również koszty ich utrzymania.
11.1.2. Redukcja prędkości pojazdów
Każdy poruszający się pojazd można zastąpić modelowym punktowym źródłem hałasu scharakteryzowanym poziomem mocy akustycznej. Na wartość poziomu mocy od danego pojazdu ma wpływ jego prędkość. Ilościowy opis tego wpływu zawarty jest w wielu referencyjnych metodykach stosowanych do analiz akustycznych. Przybliżoną zależność poziomu mocy LWA dla pojazdów osobowych (lekkich) i ciężarowych (ciężkich) od prędkości można określić wzorem:
Gdzie :
LWal – poziom mocy akustycznej samochodu osobowego
LWac - poziom mocy akustycznej samochodu ciężarowego
a1, a2,b1 b2 – współczynniki określane pomiarowo
V1- prędkość pojazdu osobowego
V2- prędkość pojazdu ciężarowego
Rekomendowana do stosowania w Unii Europejskiej jest francuska metoda prognozowania hałasu drogowego NMPB-Routes-96 .Metoda została wykorzystana do prognoz zawartych
w mapie akustycznej dla powiatu będzińskiego. Algorytm uwzględnia ilościowo wpływ prędkości potoku ruchu na poziom hałasu w punkcie odbioru. Na poniższym rysunku przedstawiono przykładową zmianę poziomu ze względu na różnice w prędkości ruchu pojazdu oraz ze względu na zastosowanie asfaltu porowatego (zredukowana hałaśliwość).
Rysunek . Zmiana poziomu hałasu ze względu na różnice prędkości ruchu pojazdu.
Źródło: Obliczenia własne.
Zastosowanie redukcji prędkości ruchu jest jednym z najtańszych rozwiązań i może być stosowane tylko w przypadku niewielkich przekroczeń poziomów dopuszczalnych zakres
< 5dB. Metoda ma pewne ograniczenia co do egzekwowalności i nie może być stosowana we wszystkich miejscach ( ograniczenie prędkości może powodować problemy związane
z płynnością ruchu i komfortem przemieszczania).
Do sposobów redukcji hałasu należą:
- stosowanie przewężeń drogowych,
- stosowanie progów spowalniających,
- zastosowanie fotoradaru,
- zastosowanie znaków drogowych ograniczających prędkość,
- zastosowanie sygnalizacji świetlnej z radarowym pomiarem prędkości,
- prewencyjne kontrole prędkości.
11.1.3. Ciche nawierzchnie
Zastosowanie cichych nawierzchni jest skutecznym sposobem redukcji hałasu spowodowanego toczeniem koła – sprężanie i rozprężanie powietrza pod oponą (rys. 8).
Na poniższej grafice przedstawiono udział hałasu pochodzący od opon i od silnika w całym procesie generacji energii akustycznej
Rysunek . Udział hałasu pochodzący od opon i od silnika w całym procesie generacji energii akustycznej.
źródło grafiki:http://www.sitk.opole.pl/Seminarium%20drogowe%20Pokrzywna%202011/Prezentacja%2001.pdf źródło pierwotne: LfU Baden-Wurttemberg, 2004).
Jak widać na powyższych grafikach hałas od opon ma przeważający wpływ na generacje hałasu zwłaszcza przy dużych prędkościach. Stąd zalecane jest stosowanie cichych nawierzchni szczególnie na drogach o dużej średniej prędkości ruchu.
Ciche nawierzchnie w swojej strukturze charakteryzują się dużą porowatością – im większy jest stopień porowatości i grubość kanalików, oraz ilość warstw tym skuteczniejsze jest stosowanie asfaltu.
Rysunek Struktura cichego asfaltu dla jednej i dwóch warstw kruszywa.
Źródło: CICHE NAWIERZCHNIE ASFALTOWE TEORIA I PRAKTYKA Seminarium SITK RP Oddział w Opolu Pokrzywna, 25 listopada 2011r.
Na rynku dostępnych jest wiele technicznych rozwiązań przy produkcji cichego asfaltu jednakże możemy je podzielić na kilka kategorii – proponowany podział pod względem hałaśliwości wraz z skutecznością ujęty jest w poniższej tabeli:
Tabela . Podział nawierzchni pod względem hałaśliwości
Klasa/Symbol | Wartości poziomu dźwięku [dB] | Przykłady warstw ścieralnych (lub górnych warstw nawierzchni), które mogą być zaliczone do poszczególnych klas pod względem hałaśliwości |
L1 (SPB-80) | Skuteczność względna ( w odniesieniu do nawierzchni o normalnej hałaśliwości) dB |
Nawierzchni ciche NC | <73 | -3 do -6 | -pojedyncze warstwy porowate o uziarnieniu kruszywa < 10 mm (np. PA8) -podwójne warstwy porowate -nawierzchnie poroelastyczne |
Nawierzchnie o zredukowanej hałaśliwości ZH | 73,0 – 75,9 | -3 | - SMA i beton asfaltowy ( uziarnienie kruszywa < 10 mm(np. SMA5, SMA8, AC5, AC8) - bardzo cienkie warstwy bitumiczne o uziarnieniu kruszywa < 10 mm - pojedyncze warstwy porowate o uziarnieniu kruszywa > 10 mm |
Nawierzchnie o normalnej hałaśliwości NH | 76,0 – 78,9 | 0 | SMA o uziarnieniu kruszywa 10-16 mm (np.SMA11) |
Nawierzchnie o podwyższonej hałaśliwości PH | 79,0 – 81,9 | +3 | - powierzchniowe utrwalenia - uszorstnione nawierzchnie typu SMA - SMA i betonu asfaltowe o uziarnieniu kruszywa ≥16mm - klasyczne betony cementowe - betonowa kostka brukowa przy optymalnych układach połączeń. |
Nawierzchnie o nadmiernej hałaśliwości NNH | ≥82,0 | >+5 | - kostka kamienna - betonowa kostka brukowa bez optymalizacji połączeń - betony cementowe poprzecznie rowkowe |
Źródło: osłony przeciwhałasowe w ruchu drogowym Instytut Badawczy Dróg i Mostów Warszawa 2011
Zalety stosowania nawierzchni z asfaltu porowatego :
- Redukcja hałasu
- Zapobieganie tworzeniu kolein,
- Lepsza widoczność podczas opadów deszczu,
- Mała ingerencja w zmianę krajobrazu ( w porównaniu do ekranów),
- Zmniejszenie konieczności stosowania innych kosztowniejszych rozwiązań.
Wady stosowania nawierzchni z asfaltu porowatego:
- Obniżona żywotność – ubytki ziaren, obmywanie lepiszcza,
- Zanieczyszczanie porów – zatykanie lodem, śniegiem, piaskiem,
- Powiększone nakłady na utrzymanie – częstsze czyszczenie, duża wrażliwość na warunki zimowe – konieczność szybkiego reagowania,
- Utrata skuteczności wraz z użytkowaniem.
11.1.4. Pasy zieleni
Zastosowanie pasów zielenie jest rozwiązaniem o bardzo niskiej skuteczności. Stosowanie roślin charakteryzuje się bardzo dużą przepuszczalnością fal akustycznych. Skuteczność zależna jest od gęstości ulistnienia, oraz szerokości pasa i waha się w zakresie 0,01-0,2 dB na metr szerokości pasa. Roślinność jest podatna na zanieczyszczenia pochodzące od drogi, jednakże stanowi przed nimi naturalną barierę. Zaletą tego typu rozwiązań jest duża estetyka krajobrazowa i jej pozytywny efekt psychologiczny (wpływa na zmniejszenie dokuczliwości hałasu, poprzez brak widoczności źródła hałasu oraz ogólne pozytywne działanie zieleni).
11.1.5. Wały ziemne
Wały ziemne to bardzo skuteczny sposób ochrony przed hałasem. Jego skuteczność może wynosić nawet do 20 dB, Wykonanie wału charakteryzuje się stosunkowo niskim kosztem – jest on uzależniony od wielkości konstrukcji. Sporym ograniczeniem stosowania tego typu rozwiązań jest duża powierzchnia podstawy wału.
11.1.6. Ekrany akustyczne:
Zastosowanie ekranów akustycznych jest najpopularniejszym sposobem walki z hałasem komunikacyjnym. Ekrany charakteryzują się najwyższą skutecznością akustyczną, jednakże ich budowa jest najdroższą formą zabezpieczeń przeciwhałasowych. Ekrany najczęściej montowane są wzdłuż ciągów komunikacyjnych w jak najmniejszej odległości od drogi.
Podstawowym parametrem charakteryzującym ekran jest jego skuteczność którą można przedstawić za pomocą wyrażenia :
∆L= LAeq (b) – LAeq (z) [dB]
Gdzie:
LAeq (b) – poziom równoważny dźwięku w punkcie odbioru bez ekranu
LAeq (z) – poziom równoważny dźwięku w punkcie odbioru z ekranem
Skuteczność ekranu jest zależna przede wszystkim od jego geometrii - odległości ekranu od drogi jak i punktu odbioru.
Rysunek . Zdolność tłumienia ekranu ze względu na geometrię.
Źródło: ZESZYT TECHNICZNY DROGOWE URZĄDZENIA PRZECIWHAŁASOWE W SYSTEMIE LEIER-DURISOL
Dobór i projekt osłon jest zagadnieniem bardzo złożonym i zależnym od wielu czynników takich jak – wielkość przekroczenia, możliwości finansowe i techniczne, konfiguracja geometryczna terenu, usytuowanie obszarów chronionych. Projekt ekranów określa podstawowe rozmiary ekranu – długość i wysokość oraz właściwości paneli z których ekran powinien być skonstruowany
W praktyce skuteczność ekranów akustycznych osiąga następujące wartości:
Tabela . Szacunkowa skuteczność ekranu względem wysokości
Wysokość ekranu | Szacunkowa skuteczność |
> 6-7 m ekrany wysokie | >10 dB |
4-5 m ekrany średnie | 7-10 dB |
Ekrany niskie < 4 m | <7 -8 dB |
Źródło: osłony przeciwhałasowe w ruchu drogowym Instytut Badawczy Dróg i Mostów Warszawa 2011
Skuteczność ekranów może zostać poprawiona poprzez stosowanie dyfraktorów.
Dyfraktory mogą mieć zróżnicowany kształt i są instalowane najczęściej na górnej krawędzi ekranu. Ich celem jest rozpraszanie i pochłanianie fali akustycznej.
Stosowanie odpowiedniej klasy materiałów umożliwia określenie klas akustycznych osłon przeciwhałasowych pod względem ich właściwości pochłaniających i izolujących.
Tabela poniżej przedstawia zestawienie klas akustycznych ekranów.
Tabela . Klasy właściwości akustycznych osłon przeciwhałasowych
Klasy izolacyjności od dźwięków | | Klasy właściwości pochłaniających |
Klasa | DLR1) | | klasa | DLα2) |
B0 | Nie określa się | | A0 | Nie określa się3) |
B1 | < 15 | | A1 | <4 |
B2 | 15 – 24 | | A2 | 4-7 |
B3 | >24 | | A3 | 8-11 |
| | | A4 | >11 |
1. Jednoliczbowy wskaźnik oceny izolacyjności od dźwięków powietrznych
2. Jednoliczbowy wskaźnik oceny pochłaniania dźwięku
3. Nie przeprowadza się badań
Źródło: osłony przeciwhałasowe w ruchu drogowym Instytut Badawczy Dróg i Mostów Warszawa 2011
Najczęściej stosowane wypełnienie ekranów akustycznych:
- Panele betonowe,
- Panele typu zielona ściana,
- Wypełnienia kasetowe:
· Kasety aluminiowe,
· Kasety stalowe,
· Kasety PVC,
- Wypełnienia płytowe:
· Płyty z polimetakrylanu metylu (potocznie akryl),
· Płyty ze szkła naturalnego hartowanego,
· Płyty z poliwęglanu (PC – policarbon),
- Ekrany o konstrukcji samonośnej.
11.1.7. Kontrola stanu technicznego pojazdów
Emisja hałasu drogowego może być zwiększona przez zły stan techniczny pojazdów. Pojazdy drogowe powinny spełniać wymagania określone niniejszymi przepisami:
Zgodnie z art. 155 Poś środki transportu powinny spełniać wymagania ochrony środowiska określone w ustawie oraz w przepisach odrębnych.
Zgodnie z art. 66 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym
(t. j. Dz. U. z 2012 r. poz. 1137 z późn. zm.) pojazd, który uczestniczy w ruchu ma być tak zbudowany, wyposażony i utrzymany, aby korzystanie z niego nie zakłócało spokoju publicznego przez powodowanie hałasu przekraczającego poziom określony w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 31.12.2002 r. w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia (Dz.U. z 2013 r., poz. 951 ze zm.)
11.1.8. Przykładowe sposoby redukcji hałasu drogowego
Rysunek . Zastosowanie wysepek w celu zredukowania prędkości pojazdów.
Źródło: zdjęcie własne.
Rysunek . Zastosowanie ekranu akustycznego z paneli betonowych wraz z ograniczeniem prędkości (znak drogowy).
Źródło: zdjęcie własne.
Rysunek . Zastosowanie ekranu akustycznego wraz z wałem ziemnym.
Źródło: zdjęcie własne.
Rysunek . Stosowanie cichych nawierzchni.
Źródło: Informal document GRB-60-04 (60th GRB, 1-3 September 2014, agenda item 10).
Rysunek . Zastosowanie przeźroczystego ekranu z akrylu.
(Źródło: Internet http://ro.com.pl/ogranicza-liczbe-ekranow-dzwiekochlonnych-na-drogach /01151290)
11.1.9. Koszty realizacji działań redukujących hałas
Koszty wybudowania ekranów nie można potraktować, jako jednorazowy wydatek, istotnym kosztem jest również utrzymanie właściwego stanu technicznego ekranów jak i ich konserwacja.
Tabela . Szacunkowe koszty budowy ekranów akustycznych
Koszty jednostkowe budowy i utrzymania ekranów przeciwhałasowych. |
Rodzaj ekranu | Koszty budowy | Koszty utrzymania |
Wały ziemne/pasy zieleni | Uzależnione od wielkości konstrukcji | Stosunkowo niskie |
Zielona ściana | Od 180 zł/m 2 | Średnie |
Ekrany betonowe | 240 – 260 zł/m2 | Niskie |
Ekrany drewniane | Od 200 zł/m2 | Średnie |
Ekrany z tworzywa sztucznego | Od 230 zł/ m2 | Średnie |
Ekrany aluminiowe | 180-200 zł/m2 | Średnie |
Ekrany akrylowe | Od 320 do 720 zł/m 2 | Wysokie |
Źródło: Osłony przeciwhałasowe w ruchu drogowym Instytut Badawczy Dróg i Mostów Warszawa 2011
Tabela . Przykładowe koszty utrzymania ekranów akustycznych
Koszty utrzymania ekranów przeciwhałasowych w mieście stołecznym Warszawa |
| Rodzaj usługi | Stawka za stałą usługę |
1 | Mycie z zabrudzeń komunikacyjnych | 1 zł / m2 |
2 | Usuwanie grafitti | 14,5 zł/m2 |
3 | Usuwanie plakatów | 5,50 zł |
Źródło: osłony przeciwhałasowe w ruchu drogowym Instytut Badawczy Dróg i Mostów Warszawa 2011
Tabela . Szacunkowe koszty oraz skuteczność pozostałych działań przeciwhałasowych
Działanie | Koszt [zł/m2] | Szacowana skuteczność |
Wymiana nawierzchni drogowej na cichą (system dwuwarstwowy z warstwą ścieralną o grubości 4 cm) | 120 | 4 do 6 dB (w zależności od prędkości pojazdów) |
Wymiana nawierzchni drogowej na nawierzchnie o zredukowanej hałaśliwości (wymiana tylko warstwy ścieralnej) | 90 | 3 do 4 dB |
Wymiana nawierzchni drogowej na standardową (wymiana tylko warstwy ścieralnej) | 60 | Do 2 dB w zależności od stanu nawierzchni przed przebudową |
Kontrola prędkości pojazdów samochodowych | - | Do kilku decybeli w zależności od wielkości redukcji prędkości |
Redukcja prędkości poprzez wstawienie fotoradaru | Ok. 250 000 | 1-4 dB W zależności od redukcji prędkości |
Koszty oszacowano na podstawie badania cen rynkowych i informacji od zarządców dróg.
11.2. Hałas szynowy
Hałas od składów pociągowych (zarówno od kolei jak od tramwajów) zależy od kilku głównych źródeł:
- Hałas od pracy silnika,
- Hałas toczenia kół,
- Hałas aerodynamiczny związany z ruchem pociągu,
- Hałas od szyn.
Rysunek . Udział poszczególnych źródeł w generacji hałasu kolejowego (tłumaczenie własne)
Źródło:http://www.europarl.europa.eu/RegData/etudes/etudes/join/2012/474533/IPOLTRAN_ET%282012%29474533_EN.pdf.
Wielkość poziomu hałasu w punkcie odbioru zależy także od:
- Rodzaju taboru kolejowego,
- Rodzaju jednostki napędowej,
- Rodzaju torowiska (w tym rodzaju podkładów, podsypki, szyn),
- Prędkości składu,
- Długości składów,
- Warunków meteorologicznych.
Hałas toczenia jest dominujący przede wszystkim podczas ruchu składów po torowiskach będących w złym stanie technicznym. Hałas aerodynamiczny dominuje podczas dużych prędkości osiąganych przez skład. Dla małych prędkości istotny jest hałas od silnika (brak efektu aerodynamicznego).
Metody redukcji hałasu można podzielić na metody aktywne – lokalizowane u źródła, oraz pasywne polegające na rozwiązaniach usytuowanych na drodze fali akustycznej
np. w okolicach terenów chronionych akustycznie.
Główne metody redukcji hałasu szynowego to:
- Stosowanie kompozytowych klocków hamulcowych,
- Amortyzowanie kół,
- Toczenie kół,
- Szlifowanie szyn,
- Modernizacja lub wymiana taboru i infrastruktury,
- Stosowanie ekranów akustycznych (w tym również niskich),
- Stosowanie osłon na pantografy,
- Izolacja okien w budynkach wymagających komfortu akustycznego.
Dodatkowo stanu kół oraz nawierzchni torów powinien być uważnie monitorowany, gdyż wszelkie nierówności są główną przyczyną hałasu od toczenia, a stan techniczny z czasem eksploatacji znacznie się pogarsza.
Na poniższych rysunkach przedstawiono przykładowe metody redukcji hałasu kolejowego.
Rysunek . Przykładowe zastosowanie niskich ekranów.
Źródło:https://www.heringinternational.com/en/nc/news/article/for-the-sake-of-the-environment-testing-low-noise-barriers-along-railway-tracks/.
Rysunek . Zastosowanie hamulców tarczowych.
Źródło: Hemsworth 2006.
Rysunek . Przykładowe zastosowanie amortyzatorów kół.
Źródło: Hemsworth 2006.
Rysunek . Zastosowanie tzw. „cichych torów” poprzez użycie amortyzatorów torowych.
Żródło: Hemsworth 2006.
W poniższej tabeli przedstawiono zestawienie rozwiązań technicznych w celu redukcji hałasu kolejowego wraz z ich szacunkową ceną oraz skutecznością.
Tabela . Rozwiązania techniczne redukcji hałasu od kolei wraz z szacunkowym kosztem
Metoda redukcji hałasu | Skuteczność | Charakter źródła | Szacunkowy koszt* |
Szlifowanie torów | 1-4 dB w zależności od stanu technicznego. Średnio 2 dB | Hałas toczenia | Brak danych |
Zastosowanie hamulców tarczowych | 10 dB (A) | Hałas od kół | Brak danych |
Zastosowanie amortyzatorów do kół | 2-7 dB (A) | Hałas od kół | 3 000 – 8 000 Euro za koło |
Zastosowanie niskich ekranów | 8 – 10 dB(A) | Hałas toczenia/hałas od kół | Brak danych |
Zastosowanie amortyzatorów torowych | 3-7 dB (A) (najczęściej 3 dB) | Hałas od szyn | 300 – 400 euro za metr (obie szyny) |
Osłony na pantografy | 5 – 10 dB | Hałas aerodynamiczny | Brak danych |
Ekrany akustyczne 2 m | 10 dB (A) | Hałas od wszystkich źródeł | 1 000 euro /metr |
Ekrany akustyczne 3-4 m | 10-15 dB(A) | Hałas od wszystkich źródeł | 1 300 – 1700 euro/metr |
Izolacja okien | 10-30 dB – redukcja hałasu tylko wewnątrz budynków objętych ochroną akustyczną | Hałas od wszystkich źródeł | 3 000 – 8 000 euro / dom |
*Ceny podane są w euro ze względu na dane zagraniczne. Ceny mogą różnić się od cen stosowanych w Polsce.
Źródło opracowania tabeli: DIRECTORATE GENERAL FOR INTERNAL POLICIES POLICY DEPARTMENT B: STRUCTURAL AND COHESION POLICIES TRANSPORT AND TOURISM REDUCING RAILWAY NOISE POLLUTION study.
11.3. Hałas lotniczy
Ze względu na specyfikę hałasu lotniczego: różnorodność statków powietrznych, wielkość generowanego hałasu w trakcie operacji lotniczych, skale oddziaływania akustycznego, redukcja hałasu dla tego źródła należy do najtrudniejszych. Hałas, który emituje lecący statek powietrzny składa z dwóch głównych typów emisji: z hałasu zespołu napędowego i z hałasu aerodynamicznego
Podstawowymi metodami walki z hałasem lotniczym są:
- Właściwa organizacja ruchu lotniczego:
· Odpowiednie położenie pasów startowych oraz dobór dróg dolotowych i odlotowych. Operacje powinny odbywać się w taki sposób żeby minimalizować liczbę osób narażonych na hałas,
· Optymalizacja profili lotu,
· Przeniesienie operacji lotniczych z pory nocnej na dzienną,
· Zmniejszenie ilości operacji lotniczych.
- Właściwe zarządzanie zagospodarowaniem przestrzennym w okolicach lotniska:
· Odpowiednie strefowanie zabudowy,
· Wyłączenie odpowiednich terenów z możliwości usytuowania zabudowy mieszkaniowej lub innej wymagającej komfortu akustycznego poprzez np. tworzenie obszarów ograniczonego użytkowania,
- Stosowanie właściwych rozwiązań akustyczno – technicznych:
· Stosowanie materiałów o zwiększonej izolacyjności akustycznej w budynkach mieszkalnych,
· Adaptacja akustyczna okien i przewodów wentylacyjnych ,
· Ekranowanie operacji naziemnych takich jak wygrzewanie silników, odladzanie powierzchni samolotów itp.,
- Prowadzenie monitoringu hałasu:
· Pomiary hałasu można wykorzystywać w celu określania skali narażenia na hałas, oraz w celu wskazania wytycznych dla gospodarki przestrzennej. Pomiary poszczególnych operacji lotniczych pozwalają na wskazanie samolotów o największej emisji hałasu.
11.4. Hałas od zakładów i instalacji
Ze względu na bardzo dużą różnorodność procesów technologicznych stosowanych
w przemyśle a co za tym idzie szeroki zakres rodzajów źródeł hałasu, metody redukcji hałasu powinny być dobierane w odniesieniu do konkretnej specyfikacji źródła (poziom hałasu, charakterystyka częstotliwościowa, położenie względem terenów chronionych akustycznie, dane technologiczne, i wiele innych) i nie jest możliwe wskazanie szczegółowych rozwiązań na etapie tworzenia programu.
W procesach technologicznych można wyróżnić kilka najczęściej stosowanych metod:
- Optymalizowanie harmonogramu pracy poszczególnych źródeł hałasu z uwzględnieniem czasu emisji hałasu do środowiska,
- Stosowanie ekranów akustycznych w tym ekranów przestawnych,
- Stosowanie obudowy dźwiękoizolacyjnej,
- Stosowanie tłumików hałasu,
- Zmiana usytuowania źródeł w odniesieniu do terenów chronionych akustycznie,
- Edukacja pracowników z zakresu hałasu,
- Przenoszenie uciążliwych prac na tereny niezamieszkałe,
- Modernizacja i serwis urządzeń i instalacji,
- Stosowanie wibroizolatorów,
Przykłady zastosowania technicznych metod redukcji hałasu przemysłowego:
Rysunek . Przykład zastosowania obudowy akustycznej.
Źródło:http://www.sasal.pl/obudowa-akustyczna-agregatu-cxan/.
Rysunek . Przykładowe zastosowanie tłumika dźwięku.
Źródło: zdjęcie własne.
Rysunek . Zastosowanie wibroizolatorów .
Źródło:http://zmrkruk.pl/galeria-realizacje/galeria-realizacje-urzadzenia-do-wezlow-betonu-i-innych/.
11.5. Działania strategiczne ograniczające hałas
W kształtowaniu klimatu akustycznego na danym terenie znaczenie ma realizacja konkretnych rozwiązań ograniczających hałas danego rodzaju. W perspektywie długoterminowej duże znaczenie stanowią działania o charakterze globalnym, to znaczy
o dużym zasięgu przestrzennym oraz których efekty uwidaczniają się w perspektywie kilku lub nawet kilkunastu lat. Do działań tych zaliczają się:
- Odpowiednie planowanie przestrzenne terenów położonych w sąsiedztwie źródeł hałasu, uwzględniające zagadnienia związane z akustyką,
- Właściwa polityka transportowa,
- Szeroko pojęta edukacja ekologiczna nastawiona na kształtowanie postaw każdego obywatela.
11.5.1. Planowanie przestrzenne
Zgodnie z wymogami art. 72 ustawy Prawo ochrony środowiska na etapie sporządzania dokumentów planistycznych, to znaczy studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin i w miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego należy stosować zapisy uwzględniające między innymi potrzebę ochrony przed hałasem.
Właściwie określanie funkcji terenów oraz ich rozmieszczenia względem źródeł hałasu
w studium, a następnie w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego prowadzą wprost do ograniczania powierzchni i liczby budynków narażonych na ponadnormatywny hałas. Miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego umożliwiają odpowiednie strefowanie zabudowy, to znaczy taki sposób sytuowania obiektów budowlanych względem dróg i innych źródeł hałasu, który spowoduje odpowiednie kształtowanie warunków akustycznych w przestrzeni i ograniczenie oddziaływania hałasu. Wśród głównych zasad strefowania, które powinny być stosowane w miejscowych planach są:
- Oddalanie budynków wymagających ochrony akustycznej od źródeł hałasu,
w szczególności od liniowych źródeł hałasu – dróg, linii kolejowych, linii tramwajowych,
- Tworzenie tzw. Strefy buforowej, to znaczy ekranowanie źródeł hałasu zabudową niewymagającą ochrony akustycznej, np. zabudową usługową (z wyłączeniem usług zdrowia i oświaty),
- Wprowadzanie zieleni izolacyjnej pomiędzy zabudową chronioną a źródłem hałasu. Tego typu działanie nie wpływa na fizyczne zmniejszenie poziomu hałasu, ale wpływa na zmniejszenie dokuczliwości hałasu (brak widoczności źródła hałasu oraz ogólny pozytywny wpływ zieleni).
Powyższe zasady, wpisują się bardzo dobrze w ustalenia zawarte w opracowaniach studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania poszczególnych gmin na terenie powiatu będzińskiego (dokładne zapisy w studiach przedstawiono w rozdziale ), w zakresie ograniczania oddziaływania akustycznego na tereny chronione i planowania przestrzennego
z uwzględnieniem aspektów akustycznych. Podstawowe źródło danych, które powinno być wykorzystywane przez poszczególne gminy do odpowiedniego kształtowania zabudowy
i lokalizacji terenów w dokumentach planistycznych stanowi mapa akustyczna powiatu będzińskiego, która to dostarcza informację zarówno o bezwzględnym poziomie hałasu, jak
i o przekroczeniach poziomów dopuszczalnych.
11.5.2. Polityka transportowa
Zmniejszanie wpływu hałasu drogowego na środowisko i mieszkańców może być realizowane m.in. poprzez zwiększenie udziału alternatywnych, przyjaznych dla środowiska środków transportu oraz promowanie komunikacji zbiorowej. Promowanie to powinno być realizowane poprzez zwiększanie atrakcyjności taboru (np. cichsze, bardziej komfortowe pojazdy, większa częstotliwość kursów, krótszy czas przejazdu np. poprzez zastosowanie specjalnie dedykowanych pasów ruchu, prosty i łatwo dostępny system sprzedawania biletów, itp.) oraz przez integrację transportu między gminami, w tym rozwój połączeń kolejowych
i tramwajowych.
W obrębie powiatu będzińskiego podstawowe zadania z zakresu transportu zbiorowego realizowane są przez międzygminne związki komunikacyjne. Głównym organizatorem transportu zbiorowego jest Komunikacyjny Związek Komunalny Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego (KZK GOP) powstały w 1991 r. (z gmin powiatu będzińskiego w jego skład wchodzą gminy: Będzin, Bobrowniki, Czeladź, Psary, Siewierz, Sławków, Wojkowice) oraz Międzygminny Związek Komunikacji Pasażerskiej w Tarnowskich Górach (KZK GOP), który obsługuje m.in. Mierzęcice. Związki te na mocy porozumienia dysponują wspólnym biletem, emitowanym i dystrybuowanym przez KZK GOP. Wspólna polityka transportowa realizowana przez gminy wpływa korzystnie na promocję komunikacji zbiorowej i przekłada się na pozytywne kształtowanie klimatu akustycznego w ujęciu długofalowym i strategicznym.
Do działań o charakterze strategicznym, wpływającym na poprawę klimatu akustycznego, należą również alternatywne środki transportu w postaci rowerów. W związku z tym wskazane jest opracowanie spójnej „Koncepcji systemu dróg rowerowych w Powiecie Będzińskim” i szeroka promocja tego środka transportu. Prace nad tym projektem zostały już zapoczątkowane przy współpracy m.in. z Górnośląskim Związkiem Metropolitalnym oraz Urzędem Marszałkowskim Województwa Śląskiego. Opracowanie tego dokumentu jest wymagane w przypadku ubiegania się przez samorządy gminne i przez powiat będziński
o unijne środki finansowe w ramach nowej perspektywy finansowej na lata 2014-2020.
Kluczowym elementem polityki transportowej, wpływającym korzystnie na stan klimatu akustycznego zalicza się również budowa obwodnic przyczyniających się do zmniejszenia ruchu tranzytowego w miastach. Do tego typu działania zalicza się między innymi planowana budowa autostrady A1 na odcinku Pyrzowice - koniec obwodnicy Częstochowy, która pozwoli odciążyć między innymi drogę krajową nr 1 przebiegającą przez Siewierz, co w konsekwencji pozwoli znacznie zmniejszyć oddziaływanie akustyczne w otoczeniu tej drogi (DK nr 1 jest źródłem największych przekroczeń dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku w powiecie będzińskim i została ujęta w programie dla województwa śląskiego).
11.5.3. Edukacja ekologiczna
Właściwa edukacja ekologiczna nastawiona na kształtowanie postaw każdego obywatela
w zakresie ograniczania hałasu w środowisku, zawiera takie elementy jak:
- Informowanie społeczeństwa o mapach akustycznych i programach ochrony środowiska przed hałasem, ich celach i założeniach, w tym o stanie realizacji programów,
- Szerokie udostępnianie ww. opracowań,
- Uświadamianie wpływu zmniejszenia prędkości na ograniczenie hałasu i tym samym przestrzegania dopuszczalnej prędkości jazdy,
- Promowanie i propagowanie trendów komunikacyjnych typu carpooling (współdzielenie miejsca w samochodach poprzez udostępnianie miejsca we własnym samochodzie
lub korzystanie z dostępnych miejsc, w celu realizacji wspólnych przejazdów np. do szkoły czy do pracy), carsharing (system wspólnego użytkowania samochodów osobowych wynajmowanych za opłatą innym użytkownikom), Eco-driving (technika jazdy wpływająca na zmniejszenie zużycie paliwa, wzrost bezpieczeństwa ruchu oraz zmniejszenie wpływu na środowisko),
- Promowanie komunikacji zbiorowej (np. obrazowanie jej korzystnego wpływu
na zmniejszenie natężenia ruchu pojazdów osobowych w wyniku zamiany środka transportu na autobus/tramwaj/pociąg) oraz alternatywnych środków transportu np. roweru,
- Udział w kampaniach społecznych Europejski Dzień bez Samochodu, Europejski Tydzień Zrównoważonego Transportu.
-
12. Trendy zmian klimatu akustycznego
Wykonana w 2014 roku mapa akustyczna powiatu będzińskiego jest pierwszym tego typu opracowaniem. W związku z tym, nie było możliwe wskazanie trendów zmian klimatu akustycznego dla powiatu będzińskiego. Jedynym źródłem, na podstawie, którego można częściowo oszacować stan klimatu akustycznego przed wykonaniem mapy akustycznej, są:
- Mapy akustyczne dla dróg krajowych o natężeniu ruchu 16400 pojazdów na dobę.
Ciąg drogi krajowej Nr 94 na odcinku od km 334+500 do km 338+700 (Czeladź - Będzin), opracowane w 2007 r.,
- Mapy akustyczne dla dróg krajowych o natężeniu ruchu 16400 pojazdów na dobę.
Ciąg drogi krajowej Nr 86 na odcinku od km 0+800 do km 14+900 (Wojkowice - Sosnowiec), opracowane w 2007 r.,
- Mapy akustyczne dla dróg krajowych o natężeniu ruchu 16400 pojazdów na dobę.
Ciąg drogi krajowej Nr 94 na odcinku od km 280+700 do km 301+540 (Sławków /Przejście/ - Sieniczno), opracowane w 2007 r.,
- Wyniki monitoringu hałasu prowadzonego przez Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska.
13. Analiza materiałów, dokumentów i publikacji wykorzystanych do opracowania programu
13.1. Program ochrony środowiska przed hałasem dla województwa śląskiego
Do roku 2018 dla terenów poza aglomeracjami, położonych wzdłuż odcinków dróg
o natężeniu ruchu powyżej 3 000 000 pojazdów rocznie i odcinków linii kolejowych o natężeniu ruchu powyżej 30 000 pociągów rocznie. Dnia 16.11.2015 r. Sejmik Województwa Śląskiego uchwałą nr V/15/1/2015 przyjął "Program ochrony środowiska przed hałasem dla województwa śląskiego do roku 2018 dla terenów poza aglomeracjami, położonych wzdłuż odcinków dróg o natężeniu ruchu powyżej 3 000 000 pojazdów rocznie i odcinków linii kolejowych o natężeniu ruchu powyżej 30 000 pociągów rocznie" (dalej zwany: program dla województwa śląskiego). Uchwała ta została opublikowana w Dzienniku Urzędowym Województwa Śląskiego dnia 25 listopada 2015r. (Dz. Urz. Woj. Sla z 2015r., poz. 5949)
i wchodzi w życie z dniem 10 grudnia 2015 r. Program ten stanowi kontynuację jego poprzedniej edycji. Celem ww. programu jest określenie priorytetów działań oraz wskazanie niezbędnych zadań dla ograniczenia poziomu hałasu do wartości dopuszczalnych, wobec odcinków dróg na terenie województwa śląskiego o natężeniu ruchu powyżej 3 mln pojazdów rocznie oraz odcinków linii kolejowych o natężeniu ruchu powyżej 30 tys. pociągów rocznie. Działania naprawcze zostały wyszczególnione odrębnie dla autostrad, dróg ekspresowych oraz dróg krajowych będących w zarządzie Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad (tom 2), dla dróg wojewódzkich będących w zarządzie Zarządu Dróg Wojewódzkich w Katowicach (tom 3), dla linii kolejowych będących w zarządzie PKP Polskich Linii Kolejowych S.A. (tom 4) oraz dla dróg i ulic w zarządzie Prezydenta Miasta Żory, Prezydenta Miasta Jaworzno i Stalexport Autostrada Małopolska S.A. (tom 5). Lokalizację odcinków dróg podlegających pod GDDKiA oraz dróg wojewódzkich analizowanych w ww. programie przedstawiono na poniższych mapach.
Rysunek . Lokalizacja dróg krajowych, ekspresowych i autostrad objętych zakresem Programu ochrony środowiska przed hałasem dla województwa śląskiego do 2018 r. (źródło: Program ochrony środowiska przed hałasem dla województwa śląskiego do 2018 r.)
Rysunek . Lokalizacja dróg wojewódzkich objętych zakresem Programu ochrony środowiska przed hałasem dla województwa śląskiego do 2018 r. (źródło: Program ochrony środowiska przed hałasem dla województwa śląskiego do 2018 r.).
Odcinki dróg na terenie powiatu będzińskiego (oznaczony na rysunku 26 numerem 35) objętych ww. programem to droga krajowa nr 1 (DK1), droga krajowa nr 78 (DK78) - odcinek od Siewierza w kierunku Zawiercia, droga krajowa nr 86 (DK 86), droga krajowa nr 94 (DK94), droga wojewódzka nr 910 (DW 910) - odcinek w Będzinie. Lokalizację odcinków linii kolejowych analizowanych w ww. programie przedstawiono na poniższej mapie.
Rysunek . Lokalizacja odcinków linii kolejowych objętych zakresem Programu ochrony środowiska przed hałasem dla województwa śląskiego do 2018 r. (źródło: Program ochrony środowiska przed hałasem dla województwa śląskiego do 2018 r.).
Jedynym odcinkiem linii kolejowej przebiegającej przez powiat będziński i analizowanym
w programie dla powiatu będzińskiego jest fragment linii kolejowej nr 1, przebiegającej przez Będzin.
W ramach programu dla województwa śląskiego przedstawiono zestaw zaleceń o charakterze rozwiązań technicznych oraz wskazano kierunki innych działań, których realizacja pozwoli na osiągnięcie wyznaczonego celu w największym stopniu. W ramach podstawowych kierunków i zakresu działań, niezbędnych do przywrócenia dopuszczalnych poziomów hałasu
w środowisku wyszczególniono szereg działań w ramach strategii krótkookresowej (lata 2015-2018) i polityki długookresowej (po 2018 r.) i są nimi wobec hałasu drogowego:
- Budowa autostrady A1, drogi ekspresowej S1 oraz obwodnic miast, których przejmą ruch
o charakterze tranzytowym z istniejących w chwili obecnej odcinków dróg,
- Egzekwowanie ograniczenia prędkości do 50 km/h ,
- Tworzenie stref ruchu uspokojonego,
- Budowa ekranów akustycznych,
- Wymiana nawierzchni drogi,
- Stosowanie nawierzchni o obniżonej hałaśliwości.
Szczegółowe zestawienie planowanych działań w ramach programu dla województwa śląskiego, wobec odcinków dróg na terenie powiatu będzińskiego przedstawiono
w 34 (rozdział )
Wobec hałasu kolejowego zaproponowano działania w ramach strategii krótkookresowej oraz wskazano, że niezależnie od zadań wymienionych w programie spółka PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. będzie realizowała inne inwestycje, które spowodują poprawę stanu klimatu akustycznego w sąsiedztwie linii kolejowych. Do wszystkich ww. zadań należą:
- Budowa ekranów akustycznych (dot. zabudowy mieszkaniowej w Jaworznie w sąsiedztwie linii kolejowej nr 133 Dąbrowa Górnicza Ząbkowice – Kraków Główny Osobowy),
- Wykonanie robót torowych.
Dla odcinka linii kolejowej nr 1 w Będzinie PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. posiada już plany inwestycyjne wykraczające poza zakres programu. Inwestycja pn. „Prace na podstawowych ciągach pasażerskich (E30 i E65) na obszarze Śląska, etap I, linia E 65 na odcinku Będzin – Katowice – Tychy – Czechowice Dziedzice – Zebrzydowice obejmują wykonanie dokumentacji oraz robót torowych (patrz. 39, rozdział ).
Ponadto, w ramach programu wyodrębniono grupę działań związanych z edukacją społeczną, które powinny być prowadzone w sposób ciągły, zarówno w zakresie działań długookresowych, jak i krótkookresowych (dotyczy to hałasu drogowego i kolejowego).
13.2. Uwarunkowania wynikające z ustaleń planów zagospodarowania przestrzennego.
Strategiczna mapa akustyczna powiatu będzińskiego stanowi podstawowe źródło danych o stanie klimatu akustycznego w powiecie i jest to główny dokument, na podstawie którego tworzy się POPH. Efektem stworzonych map akustycznych jest graficzne przedstawienie terenów narażonych na hałas dla różnych grup źródeł akustycznych. W celu określenia stopnia narażenia mieszkańców stworzono mapy pokazujące zróżnicowany rozkład terenów podlegający ochronie akustycznej. Terenom przypisano odpowiednie wartości poziomów dopuszczalnych i opracowano tzw. mapy wrażliwości akustycznej. Podstawowym czynnikiem na podstawie którego przypisuje się poziom dopuszczalny do charakteru terenu są zapisy planu zagospodarowania przestrzennego. Zgodnie Art. 114. 1. Przy sporządzaniu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, różnicując tereny o różnych funkcjach lub różnych zasadach zagospodarowania, wskazuje się, które z nich należą do poszczególnych rodzajów terenów, o których mowa w art. 113 ust. 2 pkt 1. Zróżnicowane dopuszczalne poziomy hałasu określone wskaźnikami hałasu LDWN, LN, LAeqD i LAeqN przypisane są dla następujących rodzajów terenów przeznaczonych:
a) pod zabudowę mieszkaniową,
b) pod szpitale i domy opieki społecznej,
c) pod budynki związane ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży,
d) na cele uzdrowiskowe,
e) na cele rekreacyjno-wypoczynkowe,
f) na cele mieszkaniowo-usługowe.
W części opisowej mapy akustycznej zestawiono wszystkie miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego obowiązujące na terenie powiatu będzińskiego, w oparciu, o które sporządzono mapy wrażliwości (poziomów dopuszczalnych) dla całego powiatu.
Do opracowania tych map wykorzystano także zapisy Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania poszczególnych gmin. Poniższa mapa przedstawia rodzaje terenów chronionych akustycznie na terenie całego powiatu będzińskiego, zakwalifikowanych na podstawie zapisów ww. dokumentów planistycznych
Rysunek . Rozmieszczenie terenów chronionych akustycznie na terenie powiatu będzińskiego.
13.3. Obszar ograniczonego użytkowania dla Międzynarodowego Portu Lotniczego Katowice w Pyrzowicach
Dnia 25 sierpnia 2014 r. Sejmik Województwa Śląskiego przyjął Uchwałę
Nr IV/53/12/2014 w sprawie utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania dla Międzynarodowego Portu Lotniczego “Katowice” w Pyrzowicach (dalej OOU). OOU został utworzony na podstawie art. 135 ustawy Poś. Swoim zasięgiem OOU obejmuje 2 gminy powiatu będzińskiego - gminę Mierzęcice oraz miasto i gminę Siewierz. W związku z brakiem możliwości dotrzymania standardów akustycznych wewnątrz OOU, wprowadzono szereg ograniczeń i wymagań w zakresie zagospodarowania terenów, sposobu użytkowania budynków, a także zapewnienia odpowiednich izolacyjności akustycznych elementów budowlanych (ścian, okien, drzwi, dachów stropodachów) oraz właściwego klimatu akustycznego w pomieszczeniach. Zgodnie z § 4 ust. 1 ww. uchwały w obszarze ograniczonego użytkowania zabrania się:
- przeznaczania nowych terenów pod zabudowę mieszkaniową, a także pod szpitale, domy opieki oraz zabudowę związaną ze stałym lub wielogodzinnym pobytem dzieci i młodzieży,
- zmiany sposobu użytkowania budynków w całości lub części na cele mieszkaniowe, a także na szpitale, domy opieki oraz zabudowę związaną ze stałym lub wielogodzinnym pobytem dzieci i młodzieży, z zastrzeżeniem §4 ust. 2,
- budowy nowych budynków mieszkalnych, a także szpitali, domów opieki, zabudowy związanej ze stałym lub wielogodzinnym pobytem dzieci i młodzieży, z zastrzeżeniem §4 ust. 2.
Natomiast zgodnie z § 4 ust.:
2. W obszarze ograniczonego użytkowania dopuszcza się zmianę sposobu użytkowania budynków w całości lub części na cele mieszkaniowe oraz budowę nowych budynków mieszkalnych jednorodzinnych jako towarzyszących innym funkcjom, pod warunkiem spełnienia wymagań dotyczących warunków technicznych budynków.
3. W nowoprojektowanych budynkach należy zapewnić izolacyjność ścian zewnętrznych, okien i drzwi w ścianach zewnętrznych, dachów i stropodachów – zgodnie z Polskimi Normami dotyczącymi izolacyjności akustycznej przegród w budynkach oraz izolacyjności akustycznej elementów budowlanych.
4. W istniejących budynkach należy zastosować zabezpieczenia zapewniające właściwy klimat akustyczny w pomieszczeniach poprzez zwiększenie izolacyjności ścian, okien i drzwi
w ścianach zewnętrznych, dachów i stropodachów zgodnie z Polskimi Normami dotyczącymi ochrony przed hałasem pomieszczeń w budynkach.
Rysunek . Granice obszaru ograniczonego użytkowania Międzynarodowego Portu Lotniczego “Katowice” w Pyrzowicach.
13.4. Strategia Rozwoju Województwa Śląskiego "Śląskie 2020+"
Strategia Rozwoju Województwa Śląskiego "Śląskie 2020+" została przyjęta Uchwałą Sejmiku Województwa Śląskiego Nr IV/38/2/2013 z dnia 1 lipca 2013 r. i jest aktualizacją Strategii Rozwoju Województwa Śląskiego „Śląskie 2020", uchwalonej przez Sejmik Województwa Śląskiego 17 lutego 2010 roku. Dokument ten stanowi plan samorządu województwa określający wizję rozwoju, cele oraz główne sposoby ich osiągania w kontekście występujących uwarunkowań w perspektywie 2020 roku.
W ww. strategii wyodrębniono 4 podstawowe grupy wyzwań stojących przed polityką regionu, determinujących cele i kierunki jego rozwoju i dotyczą: spójności regionu, konkurencyjności regionu, synergii celów w regionie i równoważenia procesów rozwoju regionu. Jako jedno z wyzwań związanych z równoważeniem procesów rozwoju regionu wskazano „zmniejszenie uciążliwości związanych z hałasem pochodzącym z przemysłu i komunikacji”
Również kierunkiem działań wskazanym w strategii, w zakresie kształtowania klimatu akustycznego jest „wspieranie działań na rzecz zmniejszenia uciążliwości hałasu”, które zawarto w dziale:
Obszar priorytetowy: (C) PRZESTREŃ - Cel strategiczny : Województwo śląskie regionem atrakcyjnej i funkcjonalnej przestrzeni - Cel operacyjny: C.1. Zrównoważone wykorzystanie zasobów środowiska.
Wskaźnikiem osiągnięcia celu operacyjnego w zakresie hałasu w środowisku jest „udział obszarów prawnie chronionych w powierzchni ogółem” (wymagających ochrony akustycznej), a pożądanym trendem do 2020 roku jest wzrost powierzchni tych terenów.
13.5. Strategia Rozwoju Powiatu Będzińskiego na lata 2009 – 2020
Strategia określa ściśle powiązane ze sobą priorytety działań strategicznych powiatu spójne dla wszystkich szczebli samorządu terytorialnego:
I Priorytet : Pełniejsze zaspokojenie potrzeb mieszkańców we wszystkich sferach: edukacyjnej, bytowej, socjalnej, społecznej i ekonomicznej, a tym samym poprawa komfortu ich życia.
II priorytet: Ożywienie życia gospodarczego regionu poprzez różnego typu przedsięwzięcia: poprawę jakości obsługi podmiotów gospodarczych, przygotowanie terenów pod inwestycje, inwestycje infrastrukturalne, przygotowanie kadr.
III Priorytet: Ochrona Środowiska naturalnego i dziedzictwa kulturalnego.
13.6. Program Ochrony Środowiska dla gminy Mierzęcice na lata 2004 – 2015
Program Ochrony Środowiska dla gminy Mierzęcice określa podstawowe rodzaje źródeł hałasu zlokalizowane na terenie gminy. Są to przede wszystkim:
- Hałas komunikacyjny,
- Hałas urbanizacyjny,
- Hałas przemysłowy,
- Hałas lotniczy związany z usytuowaniem portu lotniczego,
- Hałas kolejowy.
W Programie podkreślono negatywne oddziaływanie hałasu na zdrowie człowieka, oraz przytoczono również, że powstający hałas jest wynikiem rozwoju komunikacji, uprzemysłowienia oraz postępowi urbanizacji która dokonuje się na terenie gminy.
Powiązania drogowe gminy Mierzęcice z krajem i regionem związane są przede wszystkim
z przebiegiem drogi krajowej Nr 78 relacji Siewierz - Tarnowskie Góry przecinają cały teren gminy na osi wschód - zachód (długość 9,2km) oraz droga krajowa Nr 913 Pyrzowice - Gródków. Pozostałe drogi to 11 dróg powiatowych o długości ok. 42km, gdzie dwie z nich przebiegające na osi północ południe łączą teren gminy z drogą ekspresową Nr 1 oraz 13 dróg gminnych o znaczeniu głównie lokalnym o łącznej długości ok. 11km. W Mierzęcicach zlokalizowana jest jedna stacja kolejowa Mierzęcice Zawierciańskie ,która łączy węzły kolejowe w Tarnowskich Górach i Zawierciu (Łazach). Stacja posiada kilka bocznic kolejowych. Aktualnie linia używana jest tylko do przewozów towarów. Na terenie Gminy Mierzęcice, znajduje również się płyta startowa Międzynarodowego Portu Lotniczego „Katowice” w Pyrzowicach. Dla lotniska tego utworzony został obszar ograniczonego użytkowania.
Z analizy operacji lotniczych zawartych w Programie wynika iż:
- Statki powietrzne o napędzie tłokowym i turbośmigłowym stanowi około 30% wszystkich operacji lotniczych, realizowanych w porcie lotniczym przez lotnictwo cywilne,
- Statki powietrzne o napędzie odrzutowym, a przede wszystkim B-737 stanowi około 70% wszystkich operacji lotniczych, realizowanych w porcie lotniczym przez lotnictwo komunikacyjne.
Cele i kierunki działań do 2015 roku zawarte w Program Ochrony Środowiska dla gminy Mierzęcice na lata 2004 – 2015:
- „Zmniejszenie uciążliwości hałasu dla mieszkańców i środowiska gminy Mierzęcice poprzez obniżenie poziomu do poziomu obowiązujących standardów.”
Zrealizowanie powyższego celu będzie wymagało podjęcia następujących działań:
- Opracowanie programów edukacyjnych uświadamiających problemy ochrony przed hałasem i rozpoczęcie akcji edukacyjnej i informacyjnej społeczeństwa,
- Opracowanie planu remontów i modernizacji dróg i torowisk kolejowych pod kątem ochrony przed hałasem.
- Rozpoczęcie inwestycji w postaci budowy ekranów akustycznych,
- Wprowadzenie, w przypadku posiadania danych, zapisu do planu zagospodarowania przestrzennego odnośnie ochrony przed hałasem wszędzie tam, gdzie przekraczany jest równoważny poziom hałasu wynoszący 55 dB w porze nocnej.
Działania po roku 2007 w zakresie poprawy klimatu akustycznego na terenie Gminy Mierzęcice to:
- Inwentaryzacja stanu zagrożenia hałasem na terenie gminy,
- Minimalizacja emisji hałasu komunikacyjnego poprzez planowe remonty i modernizację dróg,
- Ograniczenie hałasu na obszarach miejskich wokół lotnisk, terenów przemysłowych oraz głównych dróg i linii kolejowych do poziomu równoważnego nieprzekraczającego 55 dB (do końca 2010 roku),
- Kontynuacja programu edukacyjnego i kampanii informacyjnej odnośnie ochrony przed hałasem,
- Sukcesywna eliminacja z użycia urządzeń, maszyn i środków transportu, których hałaśliwość nie odpowiada standardom Unii Europejskiej.
Kierunki działań:
- Prowadzenie monitoringu hałasu drogowego w miejscach potencjalnego występowania największych uciążliwości akustycznych,
- Opracowanie i wdrożenie systemu informowania społeczeństwa o stanie klimatu akustycznego i trendach jego zmian w oparciu o najnowsze techniki informatyczne
i multimedialne,
- Wprowadzanie, w przypadku posiadania danych, do miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego zapisów poświęconych ochronie przez hałasem,
z wyznaczeniem stref ograniczonego użytkowania wokół lotnisk, terenów przemysłowych oraz głównych dróg i linii kolejowych wszędzie tam, gdzie przekraczany jest równoważny poziom hałasu wynoszący 55 dB w porze nocnej.
Tabela . Zadania do realizacji w gminie Mierzęcice
Cel długoterminowy (do 2015 roku) | Zmniejszenie uciążliwości hałasu dla mieszkańców i środowiska gminy Mierzęcice poprzez obniżenie natężenia do poziomu obowiązujących standardów |
Cel krótkoterminowy (do 2006 roku) | Zmniejszenie uciążliwości hałasu dla mieszkańców i środowiska gminy Mierzęcice poprzez obniżenie natężenia do poziomu obowiązujących standardów |
Zadania | koszty | Jednostka realizująca lub współuczestnicząca | Źródła finansowania |
Przeprowadzenie badań poziomu hałasu komunikacyjnego | b.d. | Gmina Mierzęcice | Środki własne, fundusze ochrony środowiska, |
Opracowanie map i programów akustycznych | b.d. | Powiat. Gmina Mierzęcice | Środki własne, fundusze ochrony środowiska, |
Budowa ekranów akustycznych i wprowadzenie innych zabezpieczeń przed hałasem (np.. montaż okien dźwiękoszczelnych) | b.d. | Gmina Mierzęcice | Środki własne fundusze ochrony środowiska, |
Sukcesywna eliminacja z użycia urządzeń, maszyn i środków transportu, których hałaśliwość nie odpowiada standardom Uni Europejskiej | b.d. | Przedsiębiorcy | Środki własne |
Przeprowadzenie badań poziomu hałasu dla obszarów położonych wzdłuż szlaków komunikacyjnych, których eksploatacja może powodować negatywne oddziaływanie akustyczne | b.d. | Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad | Budżet Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad woj. Śląskie |
13.7. Strategia Rozwoju Miasta I Gminy Siewierz na lata 2004-2015
W dokumencie podjęty jest temat problemu hałasu w gminie Siewierz w pkt. 3.1.5. Jako główną przyczynę wysokiego poziomu hałasu wymieniony jest znaczny ruch komunikacyjny. Wg zapisów ujętych w Strategii przez teren Siewierza przebiegają lub biorą początek drogi krajowe (DK– 1 Gdańsk – Cieszyn, DK 78 Kielce – Siewierz – Tarnowskie Góry – Chałupki, DK – 86 Podwarpie – Tychy) i wojewódzkie (DW – 793 Siewierz – Góra Św. Anny). Ponadto na terenie gminy rozbudowany jest dobrze układ dróg powiatowych i gminnych. Przez teren gminy odbywa się także duży ruch tranzytowy. Hałas kolejowy, pochodzący z infrastruktury kolejowej, nie odgrywa znaczącej roli na terenie gminy Siewierz. Małe znaczenie w ujęciu strategicznym emisji hałasu mają również znajdujące się na terenie gminy zakłady przemysłowe. Stanowią one o klimacie akustycznym w lokalnym zakresie działania.
Cztery główne cele strategiczne określone są następująco:
1. Poprawa wykorzystania walorów geograficzno – przyrodniczych oraz dziedzictwa historyczno – kulturowego dla rozwoju gospodarczego gminy.
2. Rozbudowa oraz unowocześnianie infrastruktury technicznej gminy, między innymi poprzez zwiększenie aktywności inwestycyjnej z wykorzystaniem programów pomocowych kraju
i Unii Europejskiej.
3. Poprawa jakości życia w zakresie bezpieczeństwa, ochrony zdrowia i środowiska naturalnego.
4. Wzrost wykształcenia mieszkańców, ich świadomości społecznej oraz zdolności adaptacyjnej do zmian społecznych i gospodarczych.
Jako jeden z podstawowych celów strategicznych gminy wpisuje się ochrona środowiska
w tym Ochrona przed hałasem skierowana głównie w kierunku redukcji uciążliwości związanej z hałasem od dróg.
13.8. Aktualizacja Programu Ochrony Środowiska dla Miasta i Gminy Siewierz na lata 2013-2016
Problem hałasu poruszony jest w punkcie 5.10 aktualizacji programu ochrony środowiska dla miasta i gminy Siewierz na lata 2013-2016. Wg założeń programowych „Ochrona przed hałasem polega na zapewnieniu jak najlepszego stanu akustycznego środowiska,
w szczególności poprzez utrzymanie poziomu hałasu poniżej poziomu dopuszczalnego lub co najmniej na tym poziomie oraz zmniejszenie poziomu hałasu co najmniej do dopuszczalnego, gdy nie jest on dotrzymany.”
Program ochrony środowiska również wyróżnia hałas komunikacyjny jako główny powód degradacji stanu środowiska w gminie. Dużo mniejszy udział ma hałas kolejowy
i przemysłowy.
W programie zauważono również, że „dla odcinków dróg (od km 511+400 do km 512+400, od km 512+500 do km 513+200, od km 515+100 do km 515+300, od km 515+700 do km 517+400, od km 518+300 do km 519+000), którym przypisano bardzo wysoki i wysoki priorytet narażenia na oddziaływanie hałasu zaproponowano działania naprawcze, które polegają przede wszystkim na budowie ekranów akustycznych. Dla odcinka (od km 515+700 do km 517+400) zaproponowano ustanowienie obszaru ograniczonego użytkowania.”
Do celów długookresowych do 2020 r. należy zmniejszenie zagrożenia emisją hałasu dla mieszkańców gminy przede wszystkim pochodzącą ze źródeł komunikacyjnych
Głównymi kierunkami działań na lata 2013-2016 jest:
- Wprowadzenie do miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego zapisów dotyczących standardów akustycznych,
- Prowadzenie monitoringu hałasu komunikacyjnego w miejscach potencjalnego występowania największych uciążliwości,
- Budowa ekranów akustycznych wzdłuż ciągów komunikacyjnych.
- Bieżącą modernizacja stanu technicznego nawierzchni dróg,
- Modernizacja budynków mieszkalnych pod kątem zabezpieczeń akustycznych,
- Kontrola jednostek emitujących hałas oraz egzekwowanie przestrzegania dopuszczalnego poziomu hałasu w środowisku,
- Opracowanie i wdrożenie systemu informowania społeczeństwa o stanie klimatu akustycznego i trendach jego zmian w oparciu o najnowsze techniki informatyczne
i multimedialne,
13.9. Program Ochrony Środowiska dla Miasta Sławków na lata 2004-2015
W Programie Ochrony Środowiska dla Miasta Sławków w pkt. 3.2.0 określony jest problem hałasu występujący na terenie gminy. Wg zapisów w danym punkcie programu na terenie gminy odbywa się duży ruch tranzytowy na kierunku wschód-zachód na drodze krajowej DK 94 relacji Bytom – Olkusz. Długość tej drogi na terenie gminy Sławków wynosi 4,5 km. Oprócz drogi krajowej na terenie Sławkowa istnieje 17,5 km dróg powiatowych
i 42 km dróg gminnych. Na rys. nr 3.1 przedstawiono przebieg dróg w Sławkowie. Hałas komunikacyjny jest wymieniony jako główne źródło hałasu kształtujące klimat akustyczny. Oprócz hałasu komunikacyjnego na terenie gminy funkcjonują firmy, warsztaty i podmioty gospodarcze oferujące dużą gamę usług. Działalność zakładów przemysłowych kształtuje klimat akustyczny lokalnie w odniesieniu do terenów bezpośrednio sąsiadujących.
Główny Cel określony programem to: Zmniejszenie uciążliwości hałasu dla mieszkańców
i środowiska Gminy Sławków poprzez obniżenie natężenia do poziomu obowiązujących standardów
Działania określone po roku 2007 to:
- Inwentaryzacja stanu zagrożenia hałasem na terenie Gminy,
- Minimalizacja emisji hałasu komunikacyjnego poprzez planowe remonty i modernizację dróg,
- Ograniczenie hałasu na obszarach miejskich wokół terenów przemysłowych oraz głównych dróg i linii kolejowych do poziomu równoważnego nieprzekraczającego 55 dB (do końca 2010 roku),
- Kontynuacja programu edukacyjnego i kampanii informacyjnej odnośnie ochrony przed hałasem,
- Sukcesywna eliminacja z użycia urządzeń, maszyn i środków transportu, których hałaśliwość nie odpowiada standardom Unii Europejskiej.
Tabela . Zadania własne Miasta wpisane w Program Ochrony Środowiska dla Miasta Sławków na lata 2004-2015
Cel długoterminowy (do 2015 roku) | Zmniejszenie uciążliwości hałasu dla mieszkańców i środowiska miasta Sławków poprzez obniżenie natężenia do poziomu obowiązujących standardów |
Cel krótkoterminowy (do 2006 roku) | Zmniejszenie uciążliwości hałasu dla mieszkańców i środowiska miasta Sławków poprzez obniżenie natężenia do poziomu obowiązujących standardów |
Zadania | Koszty tys. zł. | Jednostka realizująca | Źródło finansowania |
Wprowadzenie, w przypadku posiadania danych, zapisu do planu zagospodarowania przestrzennego odnośnie ochrony przed hałasem – wyznaczonych przez Administratorów stref ograniczonego użytkowania wokół głównych dróg i linii kolejowych wszędzie tam, gdzie przekraczany jest równoważny poziom hałasu wynoszący 55 dB w porze nocnej | brak danych* | Gmina | Budżet Miasta |
Tabela . Zadania koordynowane Miasta wpisane w Program Ochrony Środowiska dla Miasta Sławków na lata 2004-2015
Cel główny (do 2015 roku) | Zmniejszenie uciążliwości hałasu dla mieszkańców i środowiska miasta Sławków poprzez obniżenie natężenia do poziomu obowiązujących standardów |
Cel krótkoterminowy (do 2006 roku) | Zmniejszenie uciążliwości hałasu dla mieszkańców i środowiska miasta Sławków poprzez obniżenie natężenia do poziomu obowiązujących standardów |
Zadania | Koszty | Jednostka realizująca | Źródło finansowania |
Sukcesywna eliminacja z użycia urządzeń, maszyn i środków transportu, których hałaśliwość nie odpowiada standardom Unii Europejskiej | Brak danych | Przedsiębiorcy | Środki własne |
13.10. Program Ochrony Środowiska dla Miasta Wojkowice na lata 2004-2015
W Programie wyróżnione są dwie kategorie źródeł hałasu stanowiących o klimacie akustycznym:
- Hałas drogowy,
- Hałas przemysłowy.
W odniesieniu do hałasu drogowego stwierdza się, że przez teren Wojkowic nie przebiega żadna droga krajowa ani wojewódzka. Układ komunikacyjny opiera się na drogach powiatowych wiążących miasto z terenami sąsiednich miast i gmin. Długość dróg lokalnych wynosi 37 km, z czego 13,5 km przypada na drogi powiatowe.
Uciążliwość akustyczną związaną z działalnością przemysłową powodują głównie zakłady rzemieślnicze i usługowe zlokalizowane blisko zabudowy o charakterze mieszkalnym. Wpływ ich na ogólny klimat akustyczny gminy nie jest znaczący, jednak są one przyczyną lokalnych negatywnych skutków odczuwalnych przez okolicznych mieszkańców. Na terenie gminy istnieje układ linii kolejowych wraz bocznicami, które obsługiwały KWK Jowisz
i Cementownię Saturn. Linie przestały kształtować klimat akustyczny po zamknięciu zakładów.
13.11. Cele i kierunki działań do 2015 r. wpisane w program:
- Zmniejszenie uciążliwości hałasu dla mieszkańców i środowiska gminy Wojkowice poprzez obniżenie natężenia do poziomu obowiązujących standardów,
- Działania po 2007 roku w zakresie poprawy klimatu akustycznego:
· Inwentaryzacja stanu zagrożenia hałasem na terenie gminy,
· Minimalizacja emisji hałasu komunikacyjnego poprzez planowe remonty
i modernizację dróg,
· Ograniczenie hałasu na obszarach miejskich wokół terenów przemysłowych oraz głównych dróg i linii kolejowych do poziomu równoważnego nieprzekraczającego
55 dB (do końca 2010 roku),
· Kontynuacja programu edukacyjnego i kampanii informacyjnej odnośnie ochrony przed hałasem,
· Sukcesywna eliminacja z użycia urządzeń, maszyn i środków transportu, których hałaśliwość nie odpowiada standardom Unii Europejskiej,
- Kierunki działań określone programem:
· Prowadzenie monitoringu hałasu drogowego w miejscach potencjalnego występowania największych uciążliwości akustycznych,
· Opracowanie i wdrożenie systemu informowania społeczeństwa o stanie klimatu akustycznego i trendach jego zmian w oparciu o najnowsze techniki informatyczne
i multimedialne,
· Wprowadzanie, w przypadku posiadania danych, do miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego zapisów poświęconych ochronie przez hałasem,
z wyznaczeniem stref ograniczonego użytkowania wszędzie tam gdzie przekraczany jest równoważny poziom hałasu wynoszący 55 dB w porze nocnej.
Tabela . Zadania do realizacji w gminie Wojkowice
Cel długoterminowy (do 2015 roku) | Zmniejszenie uciążliwości hałasu dla mieszkańców i środowiska miasta Sławków poprzez obniżenie natężenia do poziomu obowiązujących standardów |
Cel krótkoterminowy (do 2006 roku) | Zmniejszenie uciążliwości hałasu dla mieszkańców i środowiska miasta Sławków poprzez obniżenie natężenia do poziomu obowiązujących standardów |
Zadania | Koszty tys. zł. | Jednostka realizująca | Źródło finansowania |
Wprowadzenie, w przypadku posiadania danych, zapisu do planu zagospodarowania przestrzennego odnośnie ochrony przed hałasem – wyznaczonych przez Administratorów stref ograniczonego użytkowania wokół głównych dróg i linii kolejowych wszędzie tam, gdzie przekraczany jest równoważny poziom hałasu wynoszący 55 dB w porze nocnej* | brak danych | Gmina Wojkowice | Budżet Miasta |
Sukcesywna eliminacja z użycia urządzeń, maszyn i środków transportu, których hałaśliwość nie odpowiada standardom Unii Europejskiej | brak danych | Przedsiębiorcy | Środki własne |
*W ramach opracowywania miejskiego planu zagospodarowania
13.12. Program Ochrony Środowiska dla Gminy Psary na lata 2004-2015
Wg zapisów Programu głównym źródłem hałasu w gminie Psary jest ruch pojazdów samochodowych. Przez teren gminy Psary przebiega droga krajowa nr 86 będąca odbiciem krajowej drogi nr 1, droga wojewódzka nr 913 łącząca drogę krajową nr 86 z lotniskiem
w Pyrzowicach. Ponadto na terenie gminy rozbudowany jest dobrze układ dróg powiatowych
i gminnych, z czego na drogi gminne przypada 49,8 km. Jako główną przyczynę nadmiernego hałasu zauważa się niedostosowanie istniejącej sieci dróg do obecnych warunków ruchu, ich niska jakość, wzrost zatłoczenia systemu drogowego, nakładanie się ruchu tranzytowego na ruch lokalny (szczególnie na drodze wojewódzkiej 913).
13.13. Cele i kierunki działań do 2015r.
Cel: Zmniejszenie uciążliwości hałasu dla mieszkańców i środowiska gminy Psary poprzez obniżenie natężenia do poziomu obowiązujących standardów.
Działania po roku 2007 w zakresie poprawy klimatu akustycznego na terenie gminy Psary ujęte w Programie to:
- Inwentaryzacja stanu zagrożenia hałasem na terenie gminy,
- Minimalizacja emisji hałasu komunikacyjnego poprzez planowe remonty i modernizację dróg,
- Ograniczenie hałasu na obszarach miejskich wokół terenów przemysłowych oraz głównych dróg i linii kolejowych do poziomu równoważnego nieprzekraczającego 55 dB (do końca 2010 roku),
- Kontynuacja programu edukacyjnego i kampanii informacyjnej odnośnie ochrony przed hałasem,
- Sukcesywna eliminacja z użycia urządzeń, maszyn i środków transportu, których hałaśliwość nie odpowiada standardom Unii Europejskiej.
13.14. Kierunki działań:
- Prowadzenie monitoringu hałasu drogowego w miejscach potencjalnego występowania największych uciążliwości akustycznych,
- Opracowanie i wdrożenie systemu informowania społeczeństwa o stanie klimatu akustycznego i trendach jego zmian w oparciu o najnowsze techniki informatyczne
i multimedialne,
- Wprowadzanie, w przypadku posiadania danych, do miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego zapisów poświęconych ochronie przez hałasem,
z wyznaczeniem stref ograniczonego użytkowania wszędzie tam gdzie przekraczany jest równoważny poziom hałasu wynoszący 55dB w porze nocnej.
Tabela . Zadania do realizacji w gminie Psary
Cel długoterminowy (do 2015 roku) | Zmniejszenie uciążliwości hałasu dla mieszkańców i środowiska gminy Mierzęcice poprzez obniżenie natężenia do poziomu obowiązujących standardów |
Cel krótkoterminowy (do 2006 roku) | Zmniejszenie uciążliwości hałasu dla mieszkańców i środowiska gminy Mierzęcice poprzez obniżenie natężenia do poziomu obowiązujących standardów |
Zadania | koszty | Jednostka realizująca lub współuczestnicząca | Źródła finansowania |
Przeprowadzenie badań poziomu hałasu dla obszarów położonych wzdłuż szlaków komunikacyjnych, których eksploatacja może powodować negatywne oddziaływanie akustyczne | b.d. | Zarządzający | Środki własne, zarządzających drogą. Linią tramwajową i kolejową, |
Opracowanie map i programów akustycznych | b.d. | Powiat. Gminy | Środki własne, fundusze ochrony środowiska, |
Budowa ekranów akustycznych i wprowadzenie innych zabezpieczeń przed hałasem (np.. montaż okien dźwiękoszczelnych) | b.d. | Zarządcy drogi | Budżet Gminy Fundusze Ochrony Środowiska |
Sukcesywna eliminacja z użycia urządzeń, maszyn i środków transportu, których hałaśliwość nie odpowiada standardom Uni Europejskiej | b.d. | Przedsiębiorcy | Środki własne |
Wprowadzenie, w przypadku posiadania danych, zapisu do planu zagospodarowania przestrzennego odnośnie ochrony przed hałasem - wyznaczenie stref ograniczonego użytkowania wokół głównych dróg i linii kolejowych wszędzie tam, gdzie przekraczany jest równoważny poziom hałasu wynoszący 55 dB w porze nocnej | b.d. | Gmina | Budżet Gminy |
13.15. Program ochrony środowiska dla Miasta Czeladź na lata 2004 – 2015
Dokument zakłada działania w zakresie ochrony przed hałasem po roku 2006 takie jak:
1. Inwentaryzacja stanu zagrożenia hałasem na terenie gminy,
2. Minimalizacja emisji hałasu komunikacyjnego poprzez planowe remonty
i modernizację dróg,
3. Ograniczanie hałasu na obszarach miejskich wokół terenów przemysłowych oraz głównych dróg do poziomu równoważnego nieprzekraczającego 55 dB
4. Kontynuacja programu edukacyjnego i kampanii informacyjnej odnośnie ochrony przed hałasem,
5. Sukcesywna eliminacja z użycia urządzeń, maszyn i środków transportu, których hałaśliwość nie odpowiada standardom Unii Europejskiej ( dotyczy głownie przedsiębiorstw lub zakładów komunalnych).
Przedstawione w Programie kierunki działań:
- Prowadzenie monitoringu hałasu drogowego w miejscach potencjalnego występowania największych uciążliwości akustycznych,
- Opracowanie i wdrożenie systemu informowania społeczeństwa o stanie klimatu akustycznego i trendach jego zmian w oparciu o najnowsze techniki informatyczne
i multimedialne,
- Wprowadzenie, w przypadku posiadania danych, do miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego zapisów poświęconych ochronie przed hałasem,
z wyznaczeniem stref ograniczonego użytkowania wszędzie tam gdzie przekraczany jest równoważny poziom hałasu wynoszący 55 dB w porze nocnej.
13.16. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania gmin
13.16.1. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Będzina
Ustalenia w zakresie ochrony przed hałasem zawarte w studium.
Na etapie sporządzania miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego ustala się:
1. Określanie standardów akustycznych zgodnie z przepisami odrębnymi dla poszczególnych kategorii terenów,
2. Strefowanie zabudowy, tj. w sąsiedztwie źródeł ponadnormatywnego oddziaływania akustycznego lokalizowanie funkcji, dla których nie zostały ustalone standardy akustyczne zgodnie z przepisami odrębnymi lub będzie możliwe ich dotrzymanie,
3. Lokalizowanie zabudowy mieszkaniowej w odległościach od ciągów komunikacyjnych zapewniających ograniczenie uciążliwości od tych ciągów,
4. Stosowanie barier i przegród akustycznych od ciągów komunikacyjnych ograniczających ich uciążliwość,
5. Planowanie zieleni izolacyjnej na styku funkcji konfliktowych pod względem akustycznym,
6. Planowanie ciągów komunikacyjnych w sposób umożliwiający realizację nawierzchni generującej minimalną uciążliwość akustyczną,
7. Kształtowanie funkcji w sposób eliminujący lokalizowanie zabudowy w granicach pól elektromagnetycznych od linii średniego i wysokiego napięcia oraz stacji elektromagnetycznych,
8. Ograniczanie w sposób zgodny z przepisami odrębnymi lokalizacji anten telefonii komórkowej,
9. Uwzględnienie zjawisk związanych z promieniowaniem niejonizującym.
13.16.2. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Czeladź
Studium zagospodarowania przestrzennego zostało przyjęte uchwałą Rady Miejskiej
w Czeladzi z dnia 29.12. 2005 r. nr LXI/920/2005. Tekst studium stanowi załącznik
nr 1 do ww. ustawy . Zgodnie z zapisami Studium hałas w gminie Czeladź powodowany jest głównie przez ruch komunikacyjny na największych drogach krajowych DK 86 i DK 94, gdzie w strukturze ruchu występuje znaczny udział samochodów ciężarowych.
13.16.3. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Siewierz
Ww. studium zostało przyjęte Uchwałą nr XXV/189/08 Rady Miejskiej w Siewierzu z dnia 30 października 2008 r. (tekst ujednolicony) i uwzględnia zmianę studium pierwotnego wprowadzoną w październiku 2006 r. (uchwała pierwotna z dnia 25 kwietnia 2000 r.
nr XX/158/2000, uchwała zmieniająca z dnia 26 października 2006 r. nr LVI/384/2006) . Zapisy w studium określają zagrożenie hałasem w skutek działalności kopalń odkrywkowych Siewierz Nowa Wioska i Podleśna.
13.16.3.1. Zmiana Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Siewierz dla:
1. obszaru położonego w Czekance – gmina Siewierz przy drodze wojewódzkiej nr 793,
2. obszaru położonego w obrębach Wojkowice Kościelne i Warężyn– gmina Siewierz,
stanowiący Załącznik nr 3 do Uchwały nr VII/54/11 Rady Miejskiej w Siewierzu
z dnia 28 kwietnia 2011 r.
W dokumencie wskazuje się problemy z hałasem od oddziaływania dróg krajowych. Określono ,że należy rozważyć wyłączenie lokalizacji nowe zabudowy mieszkaniowej oraz usług
i oświaty zdrowia na obrzeżach tych dróg, a szczególnie w rejonie oddziaływania węzła dróg krajowych. Jako cel nr II Ochrona zasobów środowiska, wzmocnienie Systemu Obszarów Chronionych i wielofunkcyjny rozwój terenów otwartych Działanie nr 1.13 ustalono,
że ochrona przed hałasem obejmująca między innymi zagadnienia wielofunkcyjnego rozwoju obszarów i uznawania za dopuszczalny poziom hałasu taki, który spośród rożnych rodzajów użytkowania danego terenu dopuszczalny poziom hałasu ma najniższy.
Jako zasady ochrony środowiska wymieniono w punkcie 3.4:
Ochrona przed hałasem, wibracjami i promieniowaniem niejonizującym wymaga podjęcia następujących działań:
a) lokalizacja nowej zabudowy, w szczególności wzdłuż dróg nr S1, DK 1, DK 86 i DW 793 wymaga zachowania odległości zapewniającej ochronę przed hałasem w zależności od rodzaju tej zabudowy oraz minimalizowane zasięgu i wpływu negatywnego oddziaływania tych dróg dla nowej zabudowy poprzez stosowanie barier i przegród akustycznych i strefowanie zabudowy - w mpzp należy tereny narażone na ponadnormatywne emisje hałasu przeznaczać na takie ubytkowania, które nie są objęte ochroną przed hałasem (przemysł, usługi itp.) lub na których dopuszczalne poziomy hałasu mogą być podwyższone (np. tereny mieszkaniowo-usługowe),
b) poprawy jakości nawierzchni dróg,
c) budowy ekranów ochronnych lub tworzenia obszarów ograniczonego użytkowania – szczególnie w przypadku dróg wojewódzkich i krajowych,
d) eliminowanie i ograniczenie zabudowy w polach elektromagnetycznych linii wysokiego napięcia i stacji elektromagnetycznych,
e) Nowe anteny telefonii bezprzewodowych należy lokalizować w granicach samodzielnych działek lub na obiektach w miejscach nie eksponowanych przy zachowaniu wszystkich wymogów lokalizacyjnych i formalnoprawnych,
f) uwzględnienia zagadnień związanych z promieniowaniem niejonizującym na poziomie planów miejscowych oraz decyzji związanych z lokalizacją obiektów będących źródłem tego promieniowania.
13.16.3.2. Zmiana Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Siewierz dla:
1. Obszarów położonych w granicach miasta Siewierza KM-42, KM-43, części terenów
KM-41 po obu stronach drogi krajowej Nr 1
2. Obszarów położonych w granicach miasta Siewierza KM-23.
Załącznik nr 3 do Uchwały nr XXV/189/08 Rady Miejskiej w Siewierzu z dnia 30 października 2008r. Dokument określa problem hałasu ze względu na występowanie trasy kolejowej relacji Tarnowskie Góry – Zawiercie. W punkcie 6 nałożone zostały ograniczenia zagospodarowania przestrzennego ze względu na oddziaływanie akustyczne zgodnie z punktem 6 f) emisja substancji i hałasu nie może przekraczać standardów emisyjnych określonych w przepisach odrębnych,
Poza tym w punkcie 3.5 zawarta jest szczegółowiej kwestia ochrony przed hałasem, wibracjami i promieniowaniem niejonizującym. W kwestii hałasu jako sposób ochrony przed hałasem wymieniono:
1. Wyznaczenie terenów zagrożonych hałasem oraz terenów, na których występują przekroczenia dopuszczalnego poziomu hałasu i podejmowania działań naprawczych,
w kolejności wyznaczonej przepisami odrębnymi dla programów ochrony środowiska przed hałasem,
2. Sprostanie wymogom aktualnych unormowań prawnych oraz dyrektyw Unii Europejskiej
w zakresie ochrony przed wibracjami.
A także stosowanie działań profilaktycznych w postaci pomiarów hałasu w strefie zamieszkania.
13.16.3.3. Zmiana Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Siewierz dla terenów obejmujących sołectwo Tuliszów KM-1, KM-2, oraz cześć terenów położonych w Siewierzu KM-41.
Dla różnych terenów wymagających ochrony akustycznej - tereny zabudowy usługowej turystyki z towarzyszącymi mieszkaniami, tereny mieszkaniowe, tereny z usługami wskazano ograniczenia dla zagospodarowania m in. emisja substancji, energii i hałasu nie może przekraczać standardów emisyjnych określonych w przepisach szczególnych
i odrębnych. W punkcie 4.5 Określono działania właściwe do ochrony środowiska przed hałasem, wibracjami i promieniowaniem niejonizującym:
1) wyznaczenie terenów zagrożonych hałasem oraz terenów, na których występują przekroczenia dopuszczalnego poziomu hałasu i podejmowania działań naprawczych,
w kolejności wyznaczonej przepisami szczegółowymi dla programów ochrony środowiska przed hałasem,
2) poprawę jakości nawierzchni dróg, budowę obwodnicy w ciągu drogi powiatowej oraz zwiększenie płynności ruchu w Tuliszowie poprzez budowę nowych ulic dojazdowych
i wewnętrznych
3) sprostanie wymogom aktualnych unormowań prawnych oraz dyrektyw Unii Europejskiej
w zakresie ochrony przed wibracjami.
13.16.4. Zmiana studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Bobrowniki tekst studium Załącznik nr 1 do uchwały nr XII/116/11 Rady Gminy Bobrowniki z dnia 27 października 2011r.
Dokument reguluje kwestie związane z ochroną przed hałasem w następujących punktach:
Punkt II.5 Uwarunkowania rozwoju gminy wynikające z planowanych inwestycji ponadlokalnych.
Obszar przekształceń istniejącego układu osadniczego zlokalizowanego w strefie bezpośredniego oddziaływania MPL „Katowice”:
- W zagospodarowaniu terenów konieczność uwzględnienia uwarunkowań związanych
z ich położeniem w strefie ochrony ornitologicznej, w strefie ograniczonej wysokości zabudowy oraz w strefie ochrony ujęcia wód powierzchniowych i podziemnych.
W punkcie III 5. Określono ogólne zasady dotyczące ochrony środowiska przed hałasem:
III. 5. Ochrona przed hałasem, wibracjami i promieniowaniem niejonizującym.
Na terenie gminy przyjmuje się dla ochrony środowiska przed hałasem, wibracjami
i promieniowaniem niejonizującym:
1) poprawę jakości nawierzchni dróg, budowę skrzyżowań bezkolizyjnych,
2) sprostanie wymogom aktualnych unormowań prawnych oraz dyrektyw Unii
Europejskiej w zakresie ochrony przed wibracjami,
3) doskonalenie systemu komunikacji zbiorowej oraz systemu transportowego z punktu widzenia ograniczenia emisji wibracji, obejmujących poprawę stanu infrastruktury komunikacyjnej,
7) na części terenów zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej i zabudowy mieszkaniowo - usługowej projektowanej MU oraz części terenów zabudowy usługowej sportu i rekreacji US projektowanej występuje oddziaływanie hałasu komunikacyjnego (związane z oddziaływaniem autostrady A1) dla tych terenów (określone jako izofona dopuszczalnego LAeqD 55-60 dB, LAeqN 50 dB),
8) tereny wymienione w pkt 7 a położone w zasięgu oddziaływania akustycznego od autostrady A1 przeznacza się przede wszystkim pod usługi z dopuszczeniem mieszkań jako przeznaczenia związanego z działalnością usługową na zasadach określonych w ust.II.5 pkt. 2a,b,c, z wyłączeniem terenów przeznaczonych wyłącznie pod zabudowę mieszkaniową, szpitali i domów opieki społecznej, pod budynki związane ze stałym i czasowym pobytem dzieci i młodzieży. Zabudowa mieszkaniowa powinna być lokalizowana poza obszarem oddziaływania izofony hałasu określonej na rysunku studium,
9) zakazuje się na terenach zabudowy usługowej projektowanej U i U/MN zlokalizowanej
w sąsiedztwie autostrady A1 oraz drogi krajowej nr 78 lokalizowania terenów przeznaczonych pod szpitale i domy opieki społecznej, pod budynki związane ze stałym
i czasowym pobytem dzieci i młodzieży. Dopuszczona zabudowa mieszkaniowa związana
z działalnością usługową na terenach U/MN powinna być lokalizowana poza obszarem oddziaływania izofony hałasu określonej na rysunku studium,
10) w obrębie projektowanej zabudowy położonej w strefach oddziaływania izofony hałasu, nakazuje się stosowanie rozwiązań materiałowych i technologicznych zapewniających osiągnięcie poziomu hałasu określonego w przepisach odrębnych.
S PIS TABEL
DWN i LN0
Tabela 2. Dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku powodowanego przez starty lądowania i przeloty statków powietrznych oraz linie elektroenergetyczne, wyrażone wskaźnikami LDWN i LN 1
Tabela 3. Powierzchnie gmin i zaludnienie w gminach powiatu będzińskiego3
Tabela 4. Narażenie na hałas w danym zakresie wartości wskaźnika LDWN dla hałasu drogowego19
Tabela 5. Narażenie na hałas w danym zakresie wartości wskaźnika LN dla hałasu drogowego0
Tabela 6. Narażenie na hałas w danym zakresie wartości wskaźnika LDWN dla hałasu tramwajowego1
Tabela 7. Narażenie na hałas w danym zakresie wartości wskaźnika LN dla hałasu tramwajowego1
Tabela 8. Narażenie na hałas w danym zakresie wartości wskaźnika LDWN dla hałasu przemysłowego2
Tabela 9. Narażenie na hałas w danym zakresie wartości wskaźnika LN dla hałasu przemysłowego3
Tabela 10. Narażenie na hałas w danym zakresie wartości wskaźnika LDWN dla hałasu kolejowego3
Tabela 11. Narażenie na hałas w danym zakresie wartości wskaźnika LN dla hałasu kolejowego4
Tabela 12. Narażenie na hałas w danym zakresie wartości wskaźnika LDWN dla hałasu lotniczego25
Tabela 13. Narażenie na hałas w danym zakresie wartości wskaźnika LN dla hałasu lotniczego25
Tabela 14. Narażenie na przekroczenie dopuszczalnego poziomu hałasu w odniesieniu do wskaźnika LDWN dla hałasu drogowego 26
Tabela 15. Narażenie na przekroczenie dopuszczalnego poziomu hałasu w odniesieniu do wskaźnika LN dla hałasu drogowego 27
Tabela 16. Narażenie na przekroczenie dopuszczalnego poziomu hałasu w odniesieniu do wskaźnika LDWN dla hałasu kolejowego 28
Tabela 17. Narażenie na przekroczenie dopuszczalnego poziomu hałasu w odniesieniu do wskaźnika LDWN dla hałasu przemysłowego 29
Tabela 18. Narażenie na przekroczenie dopuszczalnego poziomu hałasu w danym zakresie wartości wskaźnika LN dla hałasu przemysłowego 29
Tabela 19. Narażenie na przekroczenie dopuszczalnego poziomu hałasu względem wskaźnika LDWN dla hałasu lotniczego 0
Tabela 20. Narażenie na przekroczenie dopuszczalnego poziomu hałasu w odniesieniu do wskaźnika LN dla hałasu lotniczego 1
Tabela 21. Stopień narażenia mieszkańców na przekroczenia wartości dopuszczalnych wskaźnik LDWN, tabela zbiorcza względem całego powiatu będzińskiego 2
Tabela 22. Stopień narażenia mieszkańców na przekroczenia wartości dopuszczalnych wskaźnik LN, tabela zbiorcza względem całego powiatu będzińskiego 2
Tabela 23. Zestawienie obszarów objętych przekroczeniem poziomów dopuszczalnych w gminie i mieście Siewierz 37
Tabela 24. Zestawienie obszarów objętych przekroczeniem poziomów dopuszczalnych w Będzinie38
Tabela 25. Zestawienie obszarów objętych przekroczeniem poziomów dopuszczalnych w Czeladzi39
Tabela 26. Zestawienie obszarów objętych przekroczeniem poziomów dopuszczalnych w Wojkowicach40
Tabela 27. Zestawienie obszarów objętych przekroczeniem poziomów dopuszczalnych w gminie Mierzęcice 1
Tabela 28. Zestawienie obszarów objętych przekroczeniem poziomów dopuszczalnych w Sławkowie2
Tabela 29. Zestawienie obszarów objętych przekroczeniem poziomów dopuszczalnych w gminie Psary2
Tabela 30. Zestawienie przekroczeń poziomu dopuszczalnego dla zakładów przemysłowych w Będzinie3
Tabela 31. Zestawienie przekroczeń poziomu dopuszczalnego dla zakładów przemysłowych w Czeladzi4
Tabela 32. Zestawienie przekroczeń poziomu dopuszczalnego dla zakładów przemysłowych w mieście i gminie Siewierz 4
Tabela 33. Zestawienie przekroczeń poziomu dopuszczalnego dla zakładów przemysłowych w Sławkowie 45
Tabela 34. Propozycja działań krótkoterminowych (lata 2015-2018) i długoterminowych zaproponowanych w programie dla województwa śląskiego 44
Tabela 35. Katalog działań proponowanych w POPH wraz z kosztami jednostkowymi56
Tabela 36. Propozycje ograniczenia hałasu drogowego w ramach działań krótkookresowych (na lata 2016-2020) 58
Tabela 37. Propozycje ograniczenia hałasu drogowego w ramach działań długookresowych (po roku 2020) 60
Tabela 38. Wykaz planowanych lub zrealizowanych przez zakłady (niezależnie od POPH) działań ograniczających hałas przemysłowy 68
Tabela 39. Planowanie działania inwestycyjne w zakresie hałasu kolejowego69
Tabela 40. Koszty realizacji działań ograniczających hałas drogowych według zarządców dróg oraz kategorii 0
Tabela 41. Podział nawierzchni pod względem hałaśliwości87
Tabela 42. Szacunkowa skuteczność ekranu względem wysokości89
Tabela 43. Klasy właściwości akustycznych osłon przeciwhałasowych
Tabela 44. Szacunkowe koszty budowy ekranów akustycznych93
Tabela 45. Przykładowe koszty utrzymania ekranów akustycznych93
Tabela 46. Szacunkowe koszty oraz skuteczność pozostałych działań przeciwhałasowych93
Tabela 47. Rozwiązania techniczne redukcji hałasu od kolei wraz z szacunkowym kosztem96
Tabela 48. Zadania do realizacji w gminie Mierzęcice14
Tabela 49. Zadania własne Miasta wpisane w Program Ochrony Środowiska dla Miasta Sławków na lata 2004-2015 16
Tabela 50. Zadania koordynowane Miasta wpisane w Program Ochrony Środowiska dla Miasta Sławków na lata 2004-2015 17
Tabela 51. Zadania do realizacji w gminie Wojkowice18
Tabela 52. Zadania do realizacji w gminie Psary20
SPIS WYKRESÓW
DWN dla hałasu drogowego.0
Wykres 2. Szacunkowa liczba mieszkańców narażonych na hałas w danym zakresie wskaźnika LN dla hałasu drogowego. 0
Wykres 3. Szacunkowa liczba mieszkańców narażonych na hałas w danym zakresie wskaźnika LDWN dla hałasu tramwajowego. 1
Wykres 4. Szacunkowa liczba mieszkańców narażonych na hałas w danym zakresie wskaźnika LN dla hałasu tramwajowego. 2
Wykres 5. Szacunkowa liczba mieszkańców narażonych na hałas w danym zakresie wskaźnika LDWN dla hałasu przemysłowego. 2
Wykres 6. Szacunkowa liczba mieszkańców narażonych na hałas w danym zakresie wskaźnika LN dla hałasu przemysłowego. 3
Wykres 7. Szacunkowa liczba mieszkańców narażonych na hałas w danym zakresie wskaźnika hałasu LDWN dla hałasu kolejowego. 4
Wykres 8. Szacunkowa liczba mieszkańców narażonych na hałas w danym zakresie wskaźnika hałasu LN dla Hałasu kolejowego. 4
Wykres 9. Szacunkowa liczba mieszkańców narażonych na hałas w danym zakresie wskaźnika hałasu LDWN dla hałasu lotniczego. 25
Wykres 10. Szacunkowa liczba mieszkańców narażonych na hałas w danym zakresie wskaźnika hałasu LN dla hałasu lotniczego. 26
Wykres 11. Szacunkowa liczba mieszkańców narażonych na przekroczenie dopuszczalnego poziomu hałasu w odniesieniu do wskaźnika LDWN dla hałasu drogowego. 27
Wykres 12. Szacunkowa liczba mieszkańców narażonych na przekroczenie dopuszczalnego poziomu hałasu w odniesieniu do wskaźnika LN dla hałasu drogowego. 27
Wykres 13. Szacunkowa liczba mieszkańców narażonych na przekroczenie dopuszczalnego poziomu hałasu w odniesieniu do wskaźnika LDWN dla hałasu kolejowego. 28
Wykres 14. Szacunkowa liczba mieszkańców narażonych na przekroczenie dopuszczalnego poziomu hałasu w odniesieniu do wskaźnika LDWN dla hałasu przemysłowego. 29
Wykres 15. Szacunkowa liczba mieszkańców narażonych na przekroczenie dopuszczalnego poziomu hałasu w odniesieniu do wskaźnika LN dla hałasu przemysłowego. 30
Wykres 16. Szacunkowa liczba mieszkańców narażonych na przekroczenie dopuszczalnego poziomu hałasu w odniesieniu do wskaźnika LDWN dla hałasu lotniczego. 1
Wykres 17. Szacunkowa liczba mieszkańców narażonych na przekroczenie dopuszczalnego poziomu hałasu w danym zakresie wartości wskaźnika LN dla hałasu lotniczego. 1
Wykres 18. Szacunkowa liczba mieszkańców całego powiatu będzińskiego narażonych na hałas w danym zakresie wskaźnik LDWN. 3
Wykres 19. Odsetek mieszkańców całego powiatu będzińskiego narażonych na hałas w danym zakresie wskaźnik LDWN. 3
Wykres 20. Szacunkowa liczba mieszkańców całego powiatu będzińskiego narażonych na hałas w danym zakresie - wskaźnik LN. 3
Wykres 21. Odsetek mieszkańców całego powiatu będzińskiego narażonych na hałas w danym zakresie - wskaźnik LN. 4
Wykres 22. Szacunkowa liczba mieszkańców w całym powiecie będzińskim narażonych na przekroczenia w danym zakresie - wskaźnik LDWN 4
Wykres 23. Odsetek mieszkańców powiatu będzińskiego narażonych na przekroczenia w danym zakresie - wskaźnik LDWN. 4
Wykres 24. Szacunkowa liczba mieszkańców w całym powiecie będzińskim narażonych na przekroczenia w danym zakresie - wskaźnik LN. 35
Wykres 25. Odsetek mieszkańców w całym powiecie będzińskim narażonych na przekroczenia hałasu w danym zakresie - wskaźnik LN. 35
SPIS RYSUNKÓW
3
Rysunek 2. Sieć dróg na terenie powiatu będzińskiego.5
Rysunek 3. Sieć linii kolejowych na terenie powiatu będzińskiego.16
Rysunek 4. Sieć linii tramwajowych na terenie powiatu będzińskiego.17
Rysunek 5. Rozmieszczenie zakładów przemysłowych i centrów handlowych w powiecie będzińskim.18
Rysunek 6. Obszary działań krótkookresowych i długookresowych (w ramach programu dla powiatu będzińskiego)) oraz działań w ramach programu dla Województwa Śląskiego. 49
Rysunek 7. Mapa akustyczna samochodu.83
Rysunek 8. Przyczyny generowania hałasu przez opony.83
Rysunek 9. Zmiana poziomu hałasu ze względu na różnice prędkości ruchu pojazdu.85
Rysunek 10. Udział hałasu pochodzący od opon i od silnika w całym procesie generacji energii akustycznej. źródło grafiki:http://www.sitk.opole.pl/Seminarium%20drogowe%20Pokrzywna%202011/Prezentacja%2001.pdf źródło pierwotne: LfU Baden-Wurttemberg, 2004). 86
Rysunek 11 Struktura cichego asfaltu dla jednej i dwóch warstw kruszywa.87
Rysunek 12. Zdolność tłumienia ekranu ze względu na geometrię.89
Rysunek 13. Zastosowanie wysepek w celu zredukowania prędkości pojazdów.91
Rysunek 14. Zastosowanie ekranu akustycznego z paneli betonowych wraz z ograniczeniem prędkości (znak drogowy). 91
Rysunek 15. Zastosowanie ekranu akustycznego wraz z wałem ziemnym.92
Rysunek 16. Stosowanie cichych nawierzchni.92
Rysunek 17. Zastosowanie przeźroczystego ekranu z akrylu.92
Rysunek 18. Udział poszczególnych źródeł w generacji hałasu kolejowego (tłumaczenie własne)94
Rysunek 19. Przykładowe zastosowanie niskich ekranów.95
Rysunek 20. Zastosowanie hamulców tarczowych.95
Rysunek 21. Przykładowe zastosowanie amortyzatorów kół.96
Rysunek 22. Zastosowanie tzw. „cichych torów” poprzez użycie amortyzatorów torowych.96
Rysunek 23. Przykład zastosowania obudowy akustycznej.98
Rysunek 24. Przykładowe zastosowanie tłumika dźwięku.99
Rysunek 25. Zastosowanie wibroizolatorów .99
Rysunek 26. Lokalizacja dróg krajowych, ekspresowych i autostrad objętych zakresem Programu ochrony środowiska przed hałasem dla województwa śląskiego do 2018 r. (źródło: Program ochrony środowiska przed hałasem dla województwa śląskiego do 2018 r.) 04
Rysunek 27. Lokalizacja dróg wojewódzkich objętych zakresem Programu ochrony środowiska przed hałasem dla województwa śląskiego do 2018 r. (źródło: Program ochrony środowiska przed hałasem dla województwa śląskiego do 2018 r.). 05
Rysunek 28. Lokalizacja odcinków linii kolejowych objętych zakresem Programu ochrony środowiska przed hałasem dla województwa śląskiego do 2018 r. (źródło: Program ochrony środowiska przed hałasem dla województwa śląskiego do 2018 r.). 06
Rysunek 29. Rozmieszczenie terenów chronionych akustycznie na terenie powiatu będzińskiego.09
Rysunek 30. Granice obszaru ograniczonego użytkowania Międzynarodowego Portu Lotniczego “Katowice” w Pyrzowicach. 11
Załączniki
